«Εγώ διά τούτο είμαι Πατριάρχης, όπως σώσω το Έθνος μου»

Στις 10 Απριλίου 1821, λίγες ημέρες μετά το επίσημο ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, σε αυτήν την κλειστή σήμερα πύλη, Οθωμανοί στρατιώτες κρέμασαν ένα χοντρό σχοινί με μια θηλιά, με σκοπό να απαγχονίσουν τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, ο οποίος, παρά τις πιέσεις που δέχτηκε προκειμένου να φυγαδευτεί από την Κωνσταντινούπολη και να σωθεί, προτίμησε να αντιμετωπίσει τη μοίρα του. Τιμή και μνήμη Ο φλογερός ιεράρχης κρεμάστηκε στην κεντρική πύλη για παραδειγματισμό ανήμερα του Πάσχα του 1821. Οι δήμιοί του άφησαν το άψυχο σώμα του να κρέμεται εκεί για τρία μερόνυχτα. Αργότερα η σωρός του, με χίλιους κόπους και κινδύνους, έφτασε στην Οδησσό για να αναπαυτεί, ενώ σήμερα τα λείψανά του φυλάσσονται σε μαρμάρινη λειψανοθήκη, στον καθεδρικό ναό των Αθηνών. Από τότε, τις 10 Απριλίου 1821, έως σήμερα, η κεντρική πύλη του Πατριαρχείου παραμένει σφραγισμένη, σε ένδειξη τιμής και μνήμης για τη θυσία του Γρηγορίου Ε΄, ενώ κάθε χρόνο, στις 10 Απριλίου, ο Πατριάρχης ανάβει ένα κερί μπροστά στη «μαύρη πύλη». Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές και μαρτυρίες, ο Γρηγόριος θα μπορούσε να είχε σωθεί, καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που τον προέτρεπαν να εγκαταλείψει την πόλη. Ο ίδιος ο Υψηλάντης είχε στείλει πλοίο για να τον μεταφέρει μακριά από τον Σουλτάνο, ενώ ξένοι πρέσβεις στην Κωνσταντινούπολη πίεζαν τον ιεράρχη να φύγει και να σωθεί από την οργή των Οθωμανών που είχε γιγαντωθεί μετά την κήρυξη της Επανάστασης. Όμως για τον Πατριάρχη δεν υπήρχε η επιλογή της φυγής. Μόλις μία εβδομάδα πριν τον μαρτυρικό θάνατό του, απαντούσε σε υπαλλήλους ξένων πρεσβειών για ποιο λόγο δεν θα εγκατέλειπε το Πατριαρχείο:«Εγώ διά τούτο είμαι Πατριάρχης, όπως σώσω το Έθνος μου»

Φωτο Ν. Μαγγίνας