π. Αυγουστίνος Βλάχος - Παρακολουθώ αρκετά χρόνια τώρα πώς εξελίσσεται ο δημόσιος διάλογος περί των αμβλώσεων, όχι μόνον στη χώρα μας αλλά παγκοσμίως. Πολλά έχουν ειπωθεί και πολλά περισσότερα συνεχίζουν να λέγονται, χωρίς όμως τελικά ο διάλογος να καταλήγει σε κάποιο ουσιαστικό συμπέρασμα-αποτέλεσμα. Ο λόγος, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι η βαθιά πόλωση που χαρακτηρίζει τη συζήτηση αυτή, με κάθε πλευρά να παραμένει εγκλωβισμένη στα δικά της αφηγήματα.
Από τη μία, έχουμε την πλευρά εκείνη που επισημαίνει με σταθερότητα και επιστημονικά δεδομένα πως το έμβρυο είναι ήδη μια ολοκληρωμένη ζωή από τις πρώτες ημέρες της ανάπτυξής του. Βιολογικά, η καρδιά του εμβρύου ξεκινά να χτυπά από τη 18η ημέρα, κάτι που μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ως απόδειξη της ιερότητας και της μοναδικότητας αυτής της ύπαρξης. Υπό αυτό το πρίσμα, κάθε άμβλωση αποτελεί την απώλεια ενός αθώου ανθρώπου, μιας ψυχής που δεν είχε την ευκαιρία να αναπτυχθεί. Η αξία του ανθρώπου, άλλωστε, δεν εξαρτάται από το στάδιο της ανάπτυξής του ή τις συνθήκες της σύλληψής του. Το να προστατεύεται το έμβρυο είναι, αδιαμφισβήτητα, ένα από τα καθήκοντα της κοινωνίας, καθώς το ίδιο δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Παράλληλα, η αναγνώριση της ζωής του εμβρύου δεν μειώνει τη σημασία της ζωής της γυναίκας αλλά προτάσσει τη συνύπαρξη και την υποστήριξη και των δύο.
Όλα τα παραπάνω με βρίσκουν σύμφωνο. Ωστόσο, δεν μπορώ να παραθεωρήσω την αντίθετη πλευρά, η οποία εστιάζει στη βαθιά ανθρώπινη διάσταση που βιώνουν οι γυναίκες όταν βρίσκονται μπροστά σε μια τόσο δύσκολη απόφαση. Πολλές φορές δίνεται η εσφαλμένη εντύπωση ότι μια γυναίκα που οδηγείται στην άμβλωση είναι ανόητη, ανεύθυνη, απερίσκεπτη ή ακόμα κι ότι βρίσκει ευχαρίστηση σε αυτή την πράξη..! Αυτό, όμως, είναι μια απλοϊκή και λανθασμένη προσέγγιση. Καμία γυναίκα δεν επιθυμεί να υποβληθεί σε μια τόσο επώδυνη και τραυματική διαδικασία, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Η επιλογή της άμβλωσης είναι συχνά αποτέλεσμα τραγικών καταστάσεων, φόβου και έλλειψης διέξοδου.
Η στάση της κοινωνίας απέναντι στη μητρότητα, δυστυχώς, παραμένει αμφίθυμη. Από τη μία, εξυψώνεται ως η ύψιστη κλήση της γυναίκας και, από την άλλη, συχνά η έγκυος μπορεί να αντιμετωπίζεται με καχυποψία, ειδικά όταν οι συνθήκες της εγκυμοσύνης δεν ανταποκρίνονται σε κοινωνικά αποδεκτά πρότυπα ή προσδοκίες. Η ίδια κοινωνία που απαιτεί από τη γυναίκα να είναι μητέρα, είναι η ίδια που συχνά την αφήνει να αντιμετωπίσει μόνη τις συνέπειες μιας απρογραμμάτιστης εγκυμοσύνης.
Πολλές γυναίκες μένουν έγκυες χωρίς να το θέλουν. Αυτό μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα βίας, λόγω έλλειψης γνώσης και πρόσβασης σε αντισυλληπτικά μέσα ή ακόμα και λόγω πίεσης ή αδιαφορίας από τους συντρόφους τους. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου μια γυναίκα επιθυμούσε να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, αλλά τραγικά γεγονότα, όπως η εγκατάλειψη από τον σύντροφό της, η φτώχεια ή σοβαρές οικογενειακές δυσκολίες, την οδήγησαν να αλλάξει πορεία.
Υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις όπου οι γυναίκες εξαναγκάζονται σε άμβλωση από τους συντρόφους τους, τους γονείς τους ή το οικογενειακό τους περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση αυτή δεν είναι ποτέ προϊόν «ιδιαιτερότητας» ή επιπολαιότητας, αλλά αποτέλεσμα πίεσης και αδιεξόδου. Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, η εξάρτηση της γυναίκας από τον άνδρα, την οικογένεια και την κοινωνία γίνεται πιο έντονη από ποτέ. Η απουσία υποστήριξης, είτε από τον πατέρα του παιδιού, είτε από τους γονείς και το κοινωνικό σύνολο, οδηγεί πολλές γυναίκες σε αυτή τη σκληρή επιλογή.
Η άμβλωση, αδέλφια μου, δεν είναι το πρόβλημα, αλλά το σημείο στο οποίο συγκεντρώνεται ένα πλήθος προβλημάτων. Η φτώχεια, η επιφανειακότητα στις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, ο σεξουαλικός αναλφαβητισμός, η ενδοοικογενειακή βία και η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης είναι μόνο μερικοί από τους λόγους που οδηγούν μια γυναίκα σε αυτή την απόφαση. Σ' αυτό το πλαίσιο, η κοινωνία μας καλείται να κατανοήσει και να αντιμετωπίσει αυτές τις βαθύτερες αιτίες.
Η Εκκλησία τώρα, ως μητέρα όλων, έχει ως αποστολή της και το πράττει καθημερινά, να σταθεί δίπλα και στις δύο πλευρές. Από τη μία, οφείλει να υπερασπίζεται τη ζωή σε κάθε της μορφή, διότι κάθε άνθρωπος, από τη σύλληψή του, φέρει τη σφραγίδα Του Δημιουργού. Από την άλλη, καλείται να δείξει έμπρακτα την αγάπη και τη φροντίδα της προς κάθε γυναίκα που βρίσκεται σε κρίση, αναγνωρίζοντας τη μοναδικότητα της προσωπικής της διαδρομής.
Ο Χριστός μας καλεί να ζούμε με αγάπη και αλληλεγγύη και μέσα απ' αυτό το πνεύμα, μπορούμε να προσεγγίσουμε με σύνεση και ευαισθησία αυτό το βαθύ κοινωνικό ζήτημα, χωρίς να το εντάσσουμε σ' ένα πλαίσιο πολιτικής-ιδεολογικής αντιπαράθεσης.
Η αποτροπή της άμβλωσης δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με νόμους ή απαγορεύσεις. Χρειάζεται να εστιάσουμε στις ρίζες του προβλήματος: τη φτώχεια, την έλλειψη σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, τη βία και την κοινωνική απομόνωση. Πρέπει να δημιουργήσουμε δομές υποστήριξης που να αγκαλιάζουν κάθε γυναίκα και κάθε οικογένεια, προσφέροντας ελπίδα και διέξοδο.
Πηγή facebook π. Αυγουστίνος Βλάχος Αρχιμανδρίτης Ι.Μ. Νέας Ιωνίας