του Κώστα Ζαφειρίου
Μια δεύτερη…Ιεραρχία δημιουργείται στην Εκκλησία της Ελλάδος από Τιτουλάριους Μητροπολίτες και Βοηθούς Επισκόπους. Άξιοι και λαοφιλείς στην πλειονότητά τους κληρικοί, χειροτονούνται στο τρίτο βαθμό της ιεροσύνης, ανά τακτά χρονικά διαστήματα και ο κατάλογος διευρύνεται.
Σήμερα περίπου 30 Τιτουλάριοι Μητροπολίτες και Βοηθοί Επίσκοποι διακονούν τις Αρχιεπισκοπικές Περιφέρειες ή Μητροπόλεις και ο αριθμός τους θα αυξηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Χρήσιμος για την Εκκλησία μας ο θεσμός των Τιτουλαρίων και των Βοηθών Επισκόπων, αρκεί όμως να υπάρχει μέτρο.
Οι Βοηθοί Επίσκοποι της Αρχιεπισκοπής εκλέγονται υπό της Ι.Σ.Ι., από τον κατάλογο των προς αρχιερατείαν εκλογίμων, κατόπιν προτάσεως του Αρχιεπισκόπου και ασκούν τα καθήκοντα που τους αναθέτει με πράξη του.
Αντιστοίχως, οι Βοηθοί Επίσκοποι των Μητροπόλεων εκλέγονται επίσης εκ του καταλόγου των προς αρχιερατεία εκλογίμων έπειτα από αιτιολογημένη πρόταση του αιτούντος Μητροπολίτη και εκτελούν τα καθήκοντα που αυτός τους αναθέτει με πράξη του. Η εκλογή και στις δύο περιπτώσεις γίνεται χωρίς να προβλέπεται ειδική απαρτία ή πλειοψηφία και ακολουθούν τα «μηνύματα» και η χειροτονία κατά τα ισχύοντα και για τους Μητροπολίτες.
Επίσκοποι , δίχως διοικητική εξουσία και δικαίωμα ψήφου για την εκλογή Μητροπολιτών.Είναι αλήθεια ότι οι Γέροντές τους αγωνίστηκαν για να πείσουν τον Αρχιεπίσκοπο για την αναγκαιότητα επισκοπικής παρουσίας τους ώστε να καμαρώσουν τα παιδιά τους σε θέσεις αρχιερατικές πλην διακοσμητικές, αφού δεν γίνεται να ενθρονισθούν όλοι σε Μητροπολιτικές επαρχίες. Άλλωστε οι περιζήτητες θέσεις ως γνωστόν είναι μετρημένες όπως τα κουκιά και την ευλογία (προ της εκλογής) την παίρνουν όλοι αλλά την δέσμευση μόνο ένας!
Κύρια αποστολή του βοηθού Επισκόπου είναι να στηρίξει τον υπερήλικα Μητροπολίτη στο ποιμαντικό του έργο στις μεγάλες επαρχίες. Το ερώτημα βέβαια που εύλογα τίθεται είναι «γιατί δεν παραιτείται ο Δεσπότης όταν αντιληφθεί ότι τον εγκαταλείπουν οι σωματικές του δυνάμεις και ενίοτε οι πνευματικές;». Γιατί παραμένει στον Δεσποτικό θρόνο αφού αιτούμενος βοηθό ομολογεί αδυναμία ποιμαντορίας; Στην Αρχιεπισκοπή είναι αλήθεια ότι η εικόνα είναι διαφορετική αφού πράγματι υπάρχει πληθώρα ενοριών και ιδρυμάτων και οι ανάγκες είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση ο αριθμός Βοηθών πρέπει να έχει όρια.
Δεν αποκλείεται ο Βοηθός να αποδειχθεί ικανότερος από τον νεοεκλεγέντα Μητροπολίτη, να περιέλθει σε αφάνεια και να υποχρεωθεί στη συνέχεια να αναζητήσει νέα στέγη. Περιπλανώμενος Αρχιερεύς.
Επιπλέον: τί θα συμβεί αν ο Βοηθός είναι μεγαλύτερος σε ηλικία από τον νεοεκλεγέντα Μητροπολίτη;
Και όταν ο Μητροπολίτης κοιμηθεί ποιό θα είναι το μέλλον του Βοηθού του; Η ιστορία έχει δείξει ότι ελάχιστες φορές ο Βοηθός εκλέγεται από την Ιεραρχία ως διάδοχός του μακαριστού. Η δυνατότητά του να σχηματίσει ισχυρή παρουσία στο τριπρόσωπο αν και όταν συμπεριληφθεί σε αυτό, είναι περιορισμένη.
Κάποια από τα πολλά ερωτήματα-σκέψεις που μάλλον δεν έχουν απασχολήσει εκείνους που θα έπρεπε.
Κάπως έτσι είναι η σημερινή εικόνα.
Καθ΄όλα Άξιοι και λαοφιλείς κληρικοί, ακάματοι εργάτες της Αμπέλου του Κυρίου, χειροτονούνται Επίσκοποι με τον ψιλό τίτλο παλαιών Επισκοπών και Μητροπόλεων. Ταυτοχρόνως όμως τίθενται εκτός κούρσας εκλογής τους σε κάποια χηρεύουσα Μητρόπολη.
Ευλογημένοι αλλά αδικημένοι. Κάποιου άλλου Δεσπότη πνευματικό παιδί είχε σειρά και κάποιοι φρόντισαν γι΄αυτό.