Ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης και ο Μέγας Κανών του

Άρθρο π. Αυγουστίνου Βλάχου (Ι.Μ. Ν.Ιωνίας)  
Όπως κάθε χρόνο την πέμπτη εβδομάδα των Νηστειών, ετοιμαζόμαστε να ψάλλουμε το απόγευμα στους ιερούς μας ναούς ολόκληρο τον επονομαζόμενο «Μεγάλο Κανόνα» (τον ψάλλαμε τμηματικά την πρώτη εβδομάδα) τον οποίον συνέγραψε ένας μεγάλος πατέρας και ιεράρχης της Εκκλησίας μας κι ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και ποιητές του 7ου αιώνα, ο Άγιος Ανδρέας Αρχιεπίσκοπος Κρήτης.
Πρόκειται για έναν απ' τους ωραιότερους εκκλησιαστικούς ύμνους, ο οποίος μας οδηγεί σ' έναν εποικοδομητικό στοχασμό για την αμαρτία και τη μετάνοια.
Όταν ακούσει κανείς αυτό το εκτενές ποιητικό έργο για πρώτη φορά, το περιεχόμενό του ίσως του φανεί λιγάκι ενοχλητικό αν όχι εντελώς παθολογικό. Όλο αυτό το αυτομαστίγωμα για τις αμαρτίες μας, αυτός ο χείμαρρος αγωνίας και αυτοαποστροφής..
Είναι όλ' αυτά πραγματικά απαραίτητα; Είναι υγιές όλο αυτό; Δεν είναι όλη αυτή η αυτοκαταδίκη ακραία; Και πόσο ακριβής είναι; Είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που στέκονται μέσα στο ναό για ώρες, δυόμισι εβδομάδες πριν το τέλος της Μεγάλης Σαρακοστής, πραγματικά τόσο ένοχοι, τόσο αμαρτωλοί;
Κι όμως, τέτοια ερωτήματα αποπροσανατολίζουν από το νόημα του Μεγάλου Κανόνα. Βλέπετε, η πένα του Αγίου Ανδρέα, δεν προσφέρεται ως προσωπική εξομολόγηση της αμαρτίας του ατόμου. Δεν είναι το είδος εκείνο της πληροφορίας που μοιράζεται κάποιος με τον εξομολόγο του.
Δεν λειτουργεί ως ακτινογραφία του εαυτού μας αλλά ως φάρμακο. Κι όπως μερικά φάρμακα, ίσως έχει πικρή γεύση. Αλλά είναι ακριβώς το φάρμακο που χρειαζόμαστε, όπως κι αν έχει η γεύση του.
Η ασθένεια που το συγκεκριμένο φάρμακο προορίζεται να θεραπεύσει, είναι αυτή που πλήττει τώρα μεγάλα τμήματα του σύγχρονου πληθυσμού.
Ποια είναι αυτή;
Μα φυσικά αυτή της επιπόλαιας αυτοδικαίωσης! Πολύ εύκολα πέφτουμε στην πλάνη ότι είμαστε αρκετά «φτασμένοι», σχεδόν άρτιοι ηθικά και πνευματικά. Και σύντομα, γινόμαστε ανήμποροι να δούμε την αληθινή μας κατάσταση. Μπορούμε να δούμε τα σφάλματα των άλλων, αρκετά καθαρά, ειδικά όταν αδικούν εμάς αλλά οι δικές μας αστοχίες, συχνά φαίνεται να μας διαφεύγουν.
Πολλοί λένε πως πραγματικά δεν μετανιώνουν για τίποτα που έχουν κάνει μέχρι σήμερα στη ζωή τους, διότι οι επιλογές τους συνδυάστηκαν για να τους κάνουν το άτομο που είναι σήμερα.
Αλήθεια; Για τίποτα; Ποτέ, σ' όλη τους τη ζωή; Προσωπικά μπορώ να βρω πολλά πράγματα που μετανιώνω που έκανα, είπα και σκέφτηκα τις τελευταίες 24 ώρες, πόσο μάλλον στην μέχρι σήμερα ζωή μου..
Μέσα σ' αυτό το άκρον άωτον της παραφροσύνης, έρχεται να μας επισκεφθεί ο Άγιος Ανδρέας της Κρήτης, φέρνοντας ακριβώς το σωστό φάρμακο. Χρειάζεται να τον ακούσουμε, ν' ακούσουμε εκ νέου τη συνείδησή μας και να δεχθούμε υποτακτικά μια εσωτερική επίπληξη.
Κάτι μέσα μας είναι πράγματι σπασμένο και σκοτεινό, άρρωστο κι ετοιμοθάνατο. Ομολογώντας τη συντριβή, παραδεχόμενοι το σκοτάδι, μπορούμε ν' αρχίσουμε να διαχωρίζουμε τον εαυτό μας απ' την αμετανοησία, ν' αποκτήσουμε σωφροσύνη και να βρούμε θεραπεία, ειρήνη.
Ο κόσμος με τα ψέματά του μας φωνάζει κάθε μέρα, όλη μέρα, ακατάπαυστα. Χρειαζόμαστε μια αντίπαλη φωνή, τη φωνή της λογικής, μια φωνή που μας καλεί σπίτι! Χρειαζόμαστε τον Άγιο Ανδρέα και τον Μέγα Κανόνα του!
Ίσως γι 'αυτό αυτός ο Άγιος είναι τόσο ευπρόσδεκτος στους ναούς μας κάθε Σαρακοστή!