"Οι εκκλησιαστικές Επαρχίες μας, οι Ναοί μας, οι ψυχές μας, το φρόνημά μας και η «κατά Χριστόν» ζωή μας ρυθμίζονταν και κατευθύνονταν από την Πόλη. Αυτό ή θα το πιστεύουμε, θα το ζούμε και θα το στηρίζουμε, ή θα το κλαίμε με «κροκοδείλια δάκρυα» και αφελείς ρομαντισμούς σε τραγούδια για Σμύρνες και αγιες-Σοφιές!". Αυτό απαντά μεταξύ άλλων σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ithraki ο μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος απαντώντας σε ερώτηση για τη διαφωνία που έχει μαζί του ο μητροπολίτης Καλαβρύτων.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως ακολούθως:
Την Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2004 πραγματοποιήθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου Αλεξανδρουπόλεως η ενθρόνιση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως κ Ανθίμου. Με αφορμή την επέτειο το ithraki απηύθυνε ερωτήσεις στον Μητροπολίτη και έλαβε τις απαντήσεις που δημοσιοποιούμε. Τυπικά θα λέγαμε ότι πραγματοποιήσαμε μια συνέντευξη. Ουσιαστικά πρόκειται για μια κατάθεση «εκ βαθέων» .
Δέκα έτη μετά. Δέκα έτη αρχιερατείας.
Συνηθίζω να λέω ότι εμείς τα μετράμε, ενώ ο Θεός τα ζυγίζει. Μακάρι το ειδικό τους βάρος να είναι αρκετό.
«Τίνα με λέγουσιν τα μέλη του πληρώματος της Μητροπόλεως Αλεξάνδρου πόλεως είναι;»
Τα μέλη του πληρώματος της Μητροπόλεως είναι για μένα η αιτία της υπάρξεως της Εκκλησίας στον τόπο. Δεν έχω την τόλμη να ρωτήσω, όπως ο Χριστός, τα παραπάνω λόγια, επειδή για μας τους κληρικούς μέτρο μετρήσεως του έργου της Επισκοπής μας δεν είναι τα λόγια των ανθρώπων αλλά η εκκλησιαστική μας συνείδηση, η οποία θα απολογηθεί μόνο ενώπιον του Θεού.
Στο ισοζύγιο της δεκαετίας η πλάστιγγα γέρνει στη χαρά, την παρηγοριά ή στην πίκρες και τις απογοητεύσεις;
Ανεπιφύλακτα γέρνει στη χαρά. Όμως, εννοώ μια χαρά που δημιουργείται μέσα μας από ευχάριστα και δυσάρεστα γεγονότα. Χαρά φέρνει και η διάγνωση μιας αστοχίας, μιας αποτυχίας. Χαρά φέρνει και η μισαλλοδοξία και η κακότητα των άλλων. Επειδή όλα αυτά συντελούν στην καλλιέργεια του πνεύματός μας και στη χάλκευση του χαρακτήρα μας. Η Γραφή λέει: «γι’ αυτούς που αγαπούν το Θεό, όλα συνεργούν προς όφελός τους».
Θα προλάβουμε «να απολαύσουμε επιτέλους εφαρμοσμένη θεολογία πριν πεθάνουμε;»
Μά, ήδη την απολαμβάνουμε! Εσείς ακόμα την ψάχνετε; Εφαρμοσμένη θεολογία δεν είναι ένα σύστημα θεολογικών κανόνων βιοτής, είναι μιά προσωπική συμμόρφωση στο μοναδικό γεγονός της Εκκλησίας. Αν η θεολογία γίνει σύστημα τότε δεν θα διαφέρει από ιδεολογία και τότε... αλοίμονό μας. Γι’ αυτό η θεολογία έχει νόημα μόνο όταν συγκροτεί την Εκκλησία που είναι ελευθερία, χαρά, ομορφιά, συγχώρεση, αποδοχή, ανοχή, ελπίδα, σωτηρία. Η Εκκλησία έκανε τη θεολογία, δεν έκανε η θεολογία την Εκκλησία. Όποιος ζει τη ζωή της Εκκλησίας, αυτός βιώνει τη θεολογία στην καθημερινή πράξη. Αλλιώς την ψάχνει στους αιθέρες...
Κινδυνεύει η Εκκλησία να μεταμορφωθεί σε απλή υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας;
Ναι, δυστυχώς! Και φταίμε κι εμείς γι’ αυτό. Η ανάγκη μας οδήγησε στο να αναπληρώνουμε αυτή την υποχρέωση της Πολιτείας. Βέβαια, για μας η φιλανθρωπία απορρέει απο το Ευαγγέλιο. Όμως, αυτή η εξειδικευμένη μορφή της Πρόνοιας που εξασκούμε, δεν είναι η κύρια αποστολή μας. Θεωρητικά, αν το Κράτος μας μπορούσε να εκπληρώσει τις προνοιακές υποχρεώσεις του απέναντι στους πολίτες του, εμείς τότε, θα είχαμε μόνο να εμπνέουμε στους χριστιανούς μας τη φιλανθρωπία και την αλληλεγγύη. Τώρα τη διακονούμε κιόλας, με τα χέρια μας.
Πολλοί νέοι πιστεύουν στον Θεό αλλά διακατέχονται από αντικληρικό πνεύμα. Γιατί;
Επειδή οι νέοι είναι ...ρομαντικοί, οπότε: επειδή τα τριαντάφυλλα μυρίζουν ωραιότερα από τα λάχανα, νομίζουν ότι θα κάνουν νοστιμότερη σούπα βράζοντας τριαντάφυλλα κι όχι λάχανα!
Να μιλήσω σοβαρά: έχουν δίκιο. Όμως οι θεσμοί υποστασιοποιούνται με πρόσωπα. Θεσμοί χωρίς πρόσωπα δεν υπάρχουν και οι ανθρωποι είμαστε πάντοτε λιγότερο απ’ ό,τι μας θέλουν οι θεσμοί. Υπάρχει κι άλλος τρόπος: να ρθουν οι καλύτεροι νέοι, να στελεχώσουν τις τάξεις των κληρικών για να ανεβεί το επίπεδό μας. Εξάλλου, εμείς ποτέ δεν λέμε: ελάτε να σας σώσουμε! λέμε: ελάτε να σας δείξουμε το Χριστό που σώζει! Σ’ αυτό το άθλημα, οι κληρικοί βοηθούν τους λαϊκούς και οι λαϊκοί τους κληρικούς. Μην ξεχνάτε ότι μόνο οι κληρικοί δεν είναι η Εκκλησία αλλά και χωρίς κληρικούς δεν έχουμε Εκκλησία.
Πάντως, βλέπετε ότι κατά τα τελευταία χρόνια εντάσσονται στις τάξεις του Κλήρου συνειδητοποιημένοι και ποικίλα μορφωμένοι νέοι.
Υπήρξε κάποιο «σκάνδαλο, πρόκληση, εκτροπή στους κόλπους της Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως τα δέκα έτη της ποιμαντορίας σας;
Υπήρξε, μας πόνεσε αλλά ευτυχώς τελείωσε, όμως άφησε ένα δίδαγμα σε όλους μας: στους κληρικούς να αποφεύγουμε το γεροντισμό που εκτροχιάζει από την «κατά Χριστόν» ζωή και στους λαϊκούς να μην φορτώνετε την ελευθερία την προσωπικότητός σας στους πνευματικούς σας, επειδή έτσι τους τσακίζετε! Προσωπικά δεν σκανδαλίζομαι από καμμιά αμαρτία κανενός και θεωρώ καθήκον μου να καλύπτω και να λευκαίνω τις αμαρτίες όλων. Όμως, με προϋπόθεση να υπάρχει μετάνοια και απομάκρυνση από τον πειρασμό. Η Εκκλησία δεν φοβάται την αμαρτία, φοβάται την πλάνη. Στη δική μας περίπτωση το διακυβευόμενο ήταν η ποιμαντική αλήθεια της Εκκλησίας και η πλανεμένη εκτροπή, που οδηγούσε εκτός Εκκλησίας.
Σε τι και γιατί διαφωνεί ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων μαζί σας;
Είναι η αντίληψη όσων συμπατριωτών μας δεν βίωσαν γονιδιακά την προσφυγιά των προγόνων τους και που οι αλησμόνητες πατρίδες δεν τους συγκινούν διόλου. Θα μπορούσα να παρομοιάσω την οπτική τους με εκείνη του ακατανόμαστου Θεόκλητου Φαρμακίδη που δεν ήθελε κανένα δεσμό με το Φανάρι. Όμως έτσι, η ελλαδική Εκκλησία μας δεν έχει ρίζες. Ο σπόρος του Ευαγγελίου που εσπειρε ο Απ. Παύλος από τη Σαμοθράκη μέχρι την Αθήνα και την Κόρινθο, δεν φύτρωσε ξαφνικά το 1830 ούτε το 1928. Μέχρι τότε είμασταν Εκκλησία αδιασπάστως ενωμένη με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο Χριστός, δηλ. η Εκκλησία Του, παρατείνεται στους αιώνες χωρίς κενά και δίχως άλματα. Οι εκκλησιαστικές Επαρχίες μας, οι Ναοί μας, οι ψυχές μας, το φρόνημά μας και η «κατά Χριστόν» ζωή μας ρυθμίζονταν και κατευθύνονταν από την Πόλη. Αυτό ή θα το πιστεύουμε, θα το ζούμε και θα το στηρίζουμε, ή θα το κλαίμε με «κροκοδείλια δάκρυα» και αφελείς ρομαντισμούς σε τραγούδια για Σμύρνες και αγιες-Σοφιές!
Θα επισκεφθεί και τη Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως ο Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης ο 10ος ;
Ναί, και είναι ξεχωριστή ευλογία η παρουσία του. Ο Πατριάρχης Ιωάννης έχει πνευματικούς δεσμούς με την πόλη μας. Ερχόταν και εξομολογείτο στον αοίδημο π. Πολύκαρπο. Μετά την εκδημία του Γέροντα, του είχα ζητήσει να τον διαδεχθεί και να αναλάβει πνευματικός της Μονής της Μάκρης. Τότε ήταν στην αντιοχειανή μητρόπολη Γαλλίας και Ευρώπης. Απεδέχθη την παρακλησή μου, είχε έρθει δύο φορές και εξομολόγησε τις μοναχές, όμως ακολούθησε η εκλογή και η ανάρρησή του στον Πατριαρχικό θρόνο της Αντιόχειας.
Βίωσε την απώλεια του κατά σάρκα αδελφού του, μητροπολίτου Χαλεπίου Παύλου και ζει την καταστροφή της Χώρας του και της εκει Εκκλησίας. Ομιλεί άπταιστα ελληνικά, σπούδασε στην Πατρίδα μας και αποτελεί για μας πνευματική ευκαιρία η ευλογητή άφιξή του και παραμονή του στην πόλη μας. Ζήτησε να μείνει και να ξεκουραστεί στη Μονή της Μάκρης από 5 μέχρι 9 Νοεμβρίου, οπότε και θα αναχωρήσει αεροπορικώς για Αθήνα και Δαμασκό.
Θα κυκλοφορήσουμε ειδική σχετική ανακοίνωση.