Άρθρο του π. Αυγουστίνου Βλάχου- Αυτές τις ημέρες, οι δρόμοι γεμίζουν με χρώματα, με φωνές, με μουσικές. Ο κόσμος γιορτάζει, γελά, πίνει, χορεύει. Οι μάσκες φοριούνται, οι ρόλοι αλλάζουν και, για λίγο όλοι υποκρίνονται πως είναι κάποιοι άλλοι.
Κι όμως, ενώ όλ' αυτά παρουσιάζονται ως «χαρά», ως «παράδοση», μέσα τους κρύβουν κάτι βαθιά ξένο προς την Πίστη μας. Γιατί η Ορθοδοξία δεν φοβάται τη χαρά αλλά δεν μπορεί να ανεχθεί το ψεύτικο. Δεν μπορεί να αποδεχθεί το σκοτάδι να ντύνεται φως.
Πρέπει, λοιπόν, ν' αναρωτηθούμε:
Μπορεί ο Ορθόδοξος Χριστιανός να συμμετέχει σε κάτι τέτοιο;
Μπορεί η Εκκλησία να σιωπά μπροστά σε μια παράδοση που όχι μόνο δεν έχει σχέση με την πνευματική ζωή αλλά την πολεμά ευθέως;
Καταρχάς, δεν πρέπει να ξεχνάμε από πού προέρχεται το καρναβάλι. Δεν είναι ούτε λαϊκή ούτε Χριστιανική γιορτή. Οι ρίζες του βρίσκονται στις αρχαίες παγανιστικές τελετές, όπου οι άνθρωποι παραδίδονταν στη μέθη, στη σύγχυση των ρόλων, στην προσωρινή κατάργηση κάθε ηθικής διάκρισης. Στις διονυσιακές γιορτές της αρχαιότητας, στα «Σατουρνάλια» της Ρώμης, σ' όλες εκείνες τις μέρες όπου το σκοτάδι παρουσιαζόταν ως φως και η αταξία λατρευόταν σαν ελευθερία.
Αργότερα, η Δύση προσπάθησε να τα «βαπτίσει» Χριστιανικά. Έδωσε στο καρναβάλι μια θέση πριν από τη Σαρακοστή, σαν μια «τελευταία ευκαιρία» για διασκέδαση. Όμως, η Ορθοδοξία ποτέ δεν δέχθηκε αυτή τη λογική. Γιατί δεν μπορείς να προετοιμάσεις τη νηστεία με ασυδοσία. Δεν μπορείς να μπεις στην πορεία της Μεγάλης Σαρακοστής έχοντας προηγουμένως τιμήσει τον κόσμο της αμαρτίας.
Ο Θεός μας κάλεσε να είμαστε πρόσωπα, να αποκαλύπτουμε την αλήθεια μας και να μην κρυβόμαστε πίσω από μάσκες. Η Ορθοδοξία είναι η πίστη του φωτός, της ειλικρίνειας, της αποκάλυψης. Τι είναι, λοιπόν, το καρναβάλι; Μια γιορτή όπου ο άνθρωπος κρύβεται, όπου δεν φαίνεται ποιος είναι πραγματικά.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο διάβολος στην Αγία Γραφή ονομάζεται «πατήρ του ψεύδους». Η μεταμφίεση, το να παριστάνεις κάτι άλλο απ' αυτό που είσαι, δεν είναι παιχνίδι. Είναι πνευματική ασθένεια.
Στο καρναβάλι όλα επιτρέπονται. Η μέθη, η ασωτία, η υπερβολή δεν είναι τυχαία στοιχεία αυτής της περιόδου. Είναι η ουσία του καρναβαλιού. Ο άνθρωπος παραδίδεται στο πάθος, χάνει τον έλεγχο, θεωρεί την αμαρτία «δικαίωμα». Όμως, «πάντα μοι έξεστιν αλλ' ου πάντα συμφέρει», μας λέει ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του. Ό,τι επιτρέπεται απ' τον κόσμο δεν είναι απαραίτητα ωφέλιμο για την ψυχή. Ο Χριστός δεν μας κάλεσε να παραδοθούμε στα πάθη μας αλλά να τα μεταμορφώσουμε.
Το καρναβάλι έχει έναν επικίνδυνο πυρήνα: Για λίγες μέρες, όλα επιτρέπονται. Ο άνθρωπος αφήνει τον εαυτό του σε μια κατάσταση που μετά.. «ξεχνιέται». Αλλά το πνεύμα δεν ξεχνά. Κάθε πράξη μας αφήνει ένα σημάδι μέσα μας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας προειδοποιεί: «Από των μικρών τα μεγάλα γίνονται». Η φαινομενικά «αθώα» διασκέδαση γίνεται σιγά-σιγά τρόπος ζωής.
Η Εκκλησία μας εισάγει στο Τριώδιο με την Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου. Το πρώτο μήνυμα της περιόδου είναι η ταπείνωση και η μετάνοια. Πώς, λοιπόν, μπορούμε να λέμε ότι μπαίνουμε σε πνευματικό αγώνα όταν λίγες μέρες πριν τιμούμε την ασυδοσία; Η αμαρτία δεν είναι δικαίωμα. Είναι ασθένεια. Και η Εκκλησία είναι το θεραπευτήριο, όχι ο χώρος που της δίνει το περιθώριο ν' ανθίσει.
Μου είπαν κάποιοι αυτές τις ημέρες: «Η Εκκλησία είναι εναντίον της χαράς». Αγνοούν πως ο Χριστός δεν ήρθε να μας στερήσει τη χαρά αλλά να μας δώσει την αληθινή χαρά. Αυτή που δεν εξαρτάται από ποτά και κομφετί αλλά γεννιέται μέσα από την ειρήνη της ψυχής.
Η Ελλάδα είχε πάντοτε τις δικές της γιορτές. Οι πανηγύρεις των Αγίων, οι χαρές των μεγάλων εορτών, το γλέντι που ακολουθεί τη Θεία Λειτουργία, όλ' αυτά είναι μέρος της παράδοσής μας. Δεν χρειάζεται ο Χριστιανός τις ψεύτικες χαρές του κόσμου, γιατί του έχει δοθεί η μεγαλύτερη χαρά: Η κοινωνία με Τον Θεό.
Το καρναβάλι είναι ένας κόσμος που ζει για λίγο και μετά πεθαίνει. Ένα γέλιο που κρατά μερικές ώρες αλλά αφήνει πίσω του κενότητα. Αντίθετα, ο δρόμος της Εκκλησίας δεν είναι μια προσωρινή διασκέδαση, αλλά μια αληθινή χαρά που δεν τελειώνει.
Ο Χριστιανός δεν φοράει μάσκες. Δεν έχει ανάγκη να κρυφτεί, να υποκριθεί, να γίνει κάποιος άλλος. Ο αληθινός Χριστιανός στέκεται μπροστά στον Θεό και στον κόσμο με το πρόσωπό του καθαρό.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην Εξομολόγηση, ο άνθρωπος καλείται να πει την αλήθεια για τον εαυτό του. Γιατί μόνο όταν πέσουν οι μάσκες, έρχεται η σωτηρία.
Ας μην παρασυρθούμε, λοιπόν, από τις σειρήνες του κόσμου. Η αλήθεια δεν κρύβεται. Και το φως Του Χριστού δεν έχει ανάγκη από ψεύτικα χρώματα. Ζούμε στην εποχή όπου όλα διαστρεβλώνονται, αλλά η Ορθοδοξία είναι και θα παραμείνει το μόνο καταφύγιο της αλήθειας.
π. Αυγουστίνος Βλάχος