Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Μία μεγάλη εκκλησιαστική και εθνική προσωπικότητα, η οποία διέλαμψε στην πιο κρίσιμη περίοδο του Ελληνικού Έθνους, υπήρξε ο επί 30 χρόνια Επίσκοπος της Αταλάντης Νεόφυτος, μετέπειτα Μητροπολίτης Αθηνών και Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου.
Ο Ταλαντίου Νεόφυτος Μεταξάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1762. Μετά τα εγκύκλια γράμματα στην γενέτειρά του, έχοντας έφεση προς την Ιερωσύνη, χειροτονήθηκε Διάκονος στην Ιερά Μονή Πεντέλης, μετονομασθείς από Νικόλαο σε Νεόφυτο. Έπειτα μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και όταν επέστρεψε διετέλεσε Διάκονος του Επισκόπου Ταλαντίου Γαβριήλ, τον οποίο διεαδέχθηκε και στην Επισκοπή το 1803. Με την έκρηξη της επαναστάσεως στην Πελοπόννησο, πρώτη από την Στερεά Ελλάδα με την προτροπή του Νεοφύτου, εξεγέρθηκε η Αταλάντη κατά των Τούρκων.
Περιζωσμένος την σπάθη ηγείτο των πολεμιστών της επαρχίας του, τους οποίους ενεθάρρυνε στον ιερό αγώνα. Τον Μάρτιο του 1821 στον Όσιο Λουκά Βοιωτίας, μαζί με τον Σαλώνων Ησαΐα ευλόγησε και αγίασε τα παλικάρια του Αθανασίου Διάκου. Και αργότερα όταν έμαθε, ότι ο Αθανάσιος Διάκος κυκλώθηκε στην Αλαμάνα από πολυαρίθμους βαρβάρους, έσπευσε αν και ήταν ασθενής, με όσους άθροισε από την Λοκρίδα, για να σώσει τον γενναίο ήρωα. Δυστυχώς όμως δεν κατώρθωσε να φθάσει πριν την καταστροφή. Αμέσως μετά, μετέβη στην Πελοπόννησο, για να μεριμνήσει για την σύσταση Κυβερνήσεως.
Τον Νοέμβριο του 1821 στην Άμφισσα συνεκάλεσε συνέλευση των κατοίκων του ανατολικού τμήματος της Στερεάς και στην Θεία Λειτουργία εξεφώνησε περίφημο λόγο, με τον οποίο απεδείκνυε την ιερότητα της επαναστάσεως κατά του τυράννου. Διετέλεσε πρόεδρος του Αρείου Πάγου και υπέστη πολλές περιπέτειες και καταδρομές. Όταν πληροφορήθηκε για την άφιξη του Υψηλάντου πήγε, δια να τον χαιρετήσει και ζητήσει στρατεύματα και πολεμικά εφόδια για την απελευθέρωση της Βοιωτίας. Μέχρι τέλους του αγώνος εργάσθηκε αόκνως ενισχύοντας και προστατεύοντας τους αγωνιστές και προσφέροντας τα πάντα για την ανόρθωση και πρόοδο της πατρίδος.
Σε όλες τις Εθνοσυνελεύσεις ήταν παρών και διέπρεψε με την φλογερή θρησκευτικότητά του και τον εθνικό του ζήλο. Τον Μάρτιο του 1824 ορίσθηκε τοποτηρητής Αθηνών μετά τον θάνατο του Μητροπολίτου Αθηνών Διονυσίου, ανεψιού του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε . Σε όλα τα συμβούλια για την σύνταξη νόμων, τακτοποίηση εκκλησιαστικών θεμάτων, επίλυση διαφόρων προβλημάτων ήταν παρών ο Νεόφυτος, λόγω της εναρέτου διαγωγής του και των υπέρ του Έθνους αγώνων του. Το έτος 1833 με την ανακήρυξη του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ορίσθηκε Μητροπολίτης Αττικής και εχρημάτισε επί πολλά χρόνια μέχρι του θανάτου του το 1861 πρώτος Μητροπολίτης Αθηνών και πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου. Εκοιμήθη σε ηλικία 99 ετών.
Ο Νεόφυτος υπήρξε μεγάλη Εκκλησιαστική και Εθνική προσωπικότητα. Είχε μόρφωση εκκλησιαστική, βίο ενάρετο, πολυσήμαντη ποιμαντορία, σπάνια οξύνοια, αγάπη για την πατρίδα, πάθος για την ελευθερία. Ήταν εκείνος που ζώσθηκε πετραχήλι και καριοφύλι για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία.
Υπήρξε ένας από τους πιο μεγάλους αγωνιστές Ιεράρχες που ετίμησαν την Εκκλησία και την Ελλάδα και δικαίως κατατάσσεται στην πρώτη τάξη των αγωνιστών του 1821.
Με σκοπό, λοιπόν, την προβολή της μορφής και του έργου του Επισκόπου Ταλαντίου Νεοφύτου Μεταξά και με την ευκαιρία συμπληρώσεως 150 χρόνων από την κοίμησή του και 250 χρόνων από την γέννησή του, η Ιερά Μητρόπολή μας σε συνεργασία με τον Δήμο Λοκρών, διοργάνωσε ποικίλες λατρευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως Συναυλίες, Ημερίδες, ποδηλατικούς αγώνες παίδων και εφήβων, Συνέδριο Νεολαίας με θέμα: «Εκκλησία και πατρίδα», κ.α. Επίσης, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος διοργάνωσε Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, στην οποία θα συμμετάσχουν εντεταλμένοι Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων.
Αποκορύφωμα όλων των εκδηλώσεων είναι η Συνοδική Θεία Λειτουργία, η οποία θα τελεσθεί στον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων Αταλάντης, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ Β καί η εν συνεχεία τέλεση Τρισαγίου προ της προτομής του μακαριστού Νεοφύτου στην πλατεία του Ναού.
Με τις εκδηλώσεις αυτές θα τιμηθεί η μνήμη της μεγάλης αυτής εκκλησιαστικής και εθνικής προσωπικότητος και θα προβληθεί ως παράδειγμα προς μίμησιν σε μία κοινωνία που καθαιρεί τις αξίες και απαξιώνει ο,τι έχει σχέση με τον εσωτερικό περίκοσμο της προσωπικότητος.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
30 Ιουλίου, Κυριακή, ώρα 8 μ.μ.
Φιλαρμονική συναυλία στην πλατεία Αγίων Θεοδώρων Αταλάντης.
27 Αυγούστου, Σάββατον, ώρα 6 μ.μ.
Συνάντηση ομάδων Μπάσκετ. Τόπος: Κλειστό Γυμναστήριο Αταλάντης. Διοργανωτής ο «Α.Σ. Λοκρός».
28 Αυγούστου, Κυριακή, ώρα 8 μ.μ.
Παραδοσιακοί χοροί με χορευτικά συγκροτήματα της Λοκρίδος στην πλατεία των Αγίων Θεοδώρων Αταλάντης.
11 Σεπτεμβρίου, Κυριακή, ώρα 7π.μ. -12 μ.
Εγκαίνια υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου του νέου Ιερού Ναού της Φοβεράς Προστασίας της Ιεράς Μονής των Αγίων Αναργύρων Αταλάντης και εν συνεχεία πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
15 Οκτωβρίου, Σάββατο, ώρα 9 π.μ.
Επιστημονική Ημερίδα περί της προσωπικότητος και του εν γένει Εκκλησιαστικού και Εθνικού έργου του Επισκόπου Ταλαντίου Νεοφύτου.
Τόπος: Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Καταστήματος Αταλάντης.
16 Οκτωβρίου, Κυριακή, ώρα 7 – 11 π.μ.
Συνοδική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων Αταλάντης προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ Β . Προσφώνησις και επίδοσις αναμνηστικού δώρου υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου και εν συνεχεία τέλεσις Τρισαγίου προ της προτομής του μακαριστού Νεοφύτου στην πλατεία του Ναού. Επίσκεψις στην Ιερά Μονή των Αγίων Αναργύρων και παράθεσις γεύματος υπό του Δήμου Λοκρών στην Σκάλα Αταλάντης.
30 Οκτωβρίου και 1 Νοεμβρίου, Δευτέρα και Τρίτη
ΚΓ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας. Την Συνδιάσκεψη διοργανώνει η Συνοδική Επιτροπή επί των Αιρέσεων και συμμετέχουν εντεταλμένοι Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας.
Τόπος: Το Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Λαμίας.
12 Νοεμβρίου, Σάββατο, ώρα 6:30 μ.μ.
Χορωδιακή συνάντηση των Εκκλησιαστικών χορωδιών του Δήμου Λοκρών στην αίθουσα του Δήμου.
13 Νοεμβρίου, Κυριακή.
Πανηγυρική Θεία Λειτουργία εις ανάμνησιν του θαύματος των Αγίων Αναργύρων στον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων και βράβευση υπό του Σεβασμιωτάτου και του Δημάρχου των πρωτευσάντων μαθητών στον διαγωνισμό εκθέσεως περί του Επισκόπου Νεοφύτου.
23 Νοεμβρίου, Τετάρτη, ώρα 6 μ.μ.
Πανηγυρική εκδήλωση στον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας με ομιλητή τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Νικόλαο και την χορωδία της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως «Γερμανός ο Μελωδός Επίσκοπος Υπάτης», υπό την διεύθυνση του χοράρχου κ. Ανδρέου Ιωακείμ.
Επίδοσις του ανώτατου παρασήμου της Ιεράς Μητροπόλεως εις τον Σεβασμιώτατον Αρχιεπίσκοπον Σινά, Φαράν και Ραϊθώ κ. Δαμιανόν εξ Ἀταλάντης, εις αναγνώρισιν της πολυσημάντου Εκκλησιαστικής και Εθνικής προσφοράς του.
17 Δεκεμβρίου, Σάββατον, ώρα 9 π.μ. – 1 μ.μ.
Συνέδριο Νεολαίας της Ιεράς Μητροπόλεως με θέμα: «Εκκλησία και πατρίδα».
Τόπος: Πνευματικό Κέντρο Αγίας Παρασκευής Λαμίας.
29 Δεκεμβρίου, Πέμπτη, Ημέρα κοιμήσεως του Αθηνών Νεοφύτου.
Τέλεσις Θείας Λειτουργίας και μνημοσύνου εις τον Ιερόν Ναόν Αγίων Θεοδώρων Αταλάντης