Ο Ιερόθεος ως Επίσκοπος, αναδείχτηκε ικανότατος εκκλησιαστικός άνδρας. Διακρίθηκε ως δυναμικός και χαρισματικός ιεράρχης, εργαζόμενος με ζήλο για την μεταστροφή πλήθους ειδωλολατρών στην Εκκλησία του Χριστού.
Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου / Ι. Ν. Ευαγγελιστρίας Πειραιώς
Ιερά αγρυπνία τελέστηκε την Τρίτη 3 Οκτωβρίου ((Ιεροθέου αρεοπαγίτου, πρώτου Επισκόπου Αθηνών), στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, στην οποία προεξήρχε και κήρυξε τον θείο λόγο, ο Αρχιμανδρίτης π. Ειρηναίος Παναγιωτόπουλος, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού.
Η αγρυπνία και η ομιλία εντάσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει...» και μεταδόθηκαν από το κανάλι του προγράμματος στο YouTube.
Ο π. Ειρηναίος στο κήρυγμα του αναφέρθηκε στο πρόσωπο του τιμωμένου αγίου Ιεροθέου, πρώτου Επισκόπου Αθηνών. Σε μία Εκκλησία αποστολική, που ιδρύθηκε από τον Απόστολο Παύλο κατά την δεύτερη αποστολική του περιοδεία, περί το 51 μ.Χ.
Περιοδεύοντας ο μέγας αυτός Απόστολος των εθνών, ήρθε να κηρύξει το Ευαγγέλιο στην Αθήνα και περιερχόμενος την πόλη παροργίστηκε γιατί ήταν γεμάτη με είδωλα, όπως τόνισε ο π. Ειρηναίος. Ανάμεσα τους βρήκε τον βωμό «τω αγνώστω Θεώ», δίνοντας του το έναυσμα να μιλήσει για τον άγνωστο αυτόν Θεό, που ήταν ο Τριαδικός Θεός.
«Κλήθηκε να μιλήσει στον Άρειο Πάγο, εκφωνώντας μία καταπληκτική ομιλία την οποία μας διέσωσε ο ιερός συγγραφέας των Πράξεων των Αποστόλων και η οποία δυστυχώς δεν είχε σημαντικά αποτελέσματα. Μάλλον λοιδορίες έλαβε από τους μωροφιλόδοξους παγανιστές ακροατές του, κυρίως όταν άκουσαν για ανάσταση των νεκρών.»
Παρά ταύτα, συνέχισε ο π. Ειρηναίος, κάποιοι επίστευσαν, ανάμεσα τους ο Διονύσιος ο Αεροπαγίτης και ο Ιερόθεος ο οποίος ευτύχησε να γίνει ο πρώτος Επίσκοπος της Εκκλησίας των Αθηνών. Και οι δύο ανήκαν στην πνευματική αριστοκρατία των Αθηνών και ήταν ανώτατοι δικαστές, μέλη του Αρείου Πάγου.
Ο άγιος Ιερόθεος γεννήθηκε στην Αθήνα λίγο πριν την γέννηση του Χριστού και καταγόταν από επιφανή οικογένεια, λαμβάνοντας την ανώτερη μόρφωση που λάμβαναν οι ευγενείς Αθηναίοι. Η παράδοση τον θέλει να ήταν ευσεβής και θεοσεβούμενος, εκτελώντας με ακρίβεια τις θρησκευτικές του υποχρεώσεις στις δημόσιες λατρείες των θεών της πόλεως.
Παρόλα αυτά, όπως παρατήρησε ο π. Ειρηναίος, στο βάθος της ψυχής του ήταν αγνωστικιστής, μη μπορώντας να συμβιβαστεί με τους πρωτογονισμούς της αρχαίας παγανιστικής θρησκείας και κυρίως με την δεισιδαιμονία, στην οποία είχε βυθιστεί η αθηναϊκή κοινωνία της εποχής του. Αναφέρεται ακόμη, ως δίκαιος και ανθρωπιστής, τόσο στην άσκηση των δικαστικών του καθηκόντων, όσο και στην ιδιωτική του ζωή.
Το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου, είχε πολύ περιορισμένο αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι εξάντλησε τις γνώσεις του στην ελληνική φιλοσοφία και την ρητορική του ικανότητα. Η δεισιδαιμονία και η πνευματική κατάπτωση των Αθηναίων, εμπόδισαν να καρποφορήσει το κήρυγμα του.
«Ο αγνωστικιστής Ιερόθεος άκουσε με προσοχή και σαγηνεύτηκε από τα μηνύματα του Ευαγγελίου. Ύστερα από μία σύντομη κατήχηση, έλαβε το άγιο Βάπτισμα και εντάχθηκε στην ολιγομελή Εκκλησία των Αθηνών. Η πίστη του στον Θεό δυνάμωνε συνεχώς, ώστε σύντομα εξελέγη ο πρώτος Επίσκοπος της.»
Ο Ιερόθεος ως Επίσκοπος, συνέχισε ο π. Ειρηναίος, αναδείχτηκε ικανότατος εκκλησιαστικός άνδρας. Διακρίθηκε ως δυναμικός και χαρισματικός ιεράρχης, εργαζόμενος με ζήλο για την μεταστροφή πλήθους ειδωλολατρών στην Εκκλησία του Χριστού.
Η σπουδαία μόρφωση του, η φιλοσοφική του κατάρτιση, η ρητορική του δεινότητα, η κοινωνική του σημαίνουσα θέση και σεβασμός των Αθηναίων προς το πρόσωπο του, συντέλεσαν στο να εγκαταλείψουν την παρηκμασμένη ειδωλολατρία χιλιάδες παγανιστές και να ενταχθούν στην Εκκλησία. Χάρις στην μεγάλη και δυναμική αυτή προσωπικότητα, η Εκκλησία των Αθηνών εδραιώθηκε σε γερά θεμέλια και αύξανε στην κοιτίδα των φανατικών παγανιστών.
Ο Ιερόθεος αναφέρεται και ως μεγάλος θεολόγος, στοχαστής και συγγραφέας. Υπήρξε ο διδάσκαλος του αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, αλλά και του μεγάλου απολογητή Αθηναίου Αριστείδη, ο οποίος ανέλαβε να υπερασπίσει την διωκόμενη Εκκλησία.
Αλλά ο άγιος Ιερόθεος διακρίθηκε και ως χαρισματικός εκκλησιαστικός υμνογράφος της αρχαίας Εκκλησίας. Όπως επεσήμανε ο π. Ειρηναίος, τα Αρεοπαγιτικά Συγγράμματα διασώζουν την αρχέγονη παράδοση πως ήταν ένας από τους αγίους οι οποίοι ευτύχησαν να παραστούν στην εξόδιο ακολουθία της Υπεραγίας Θεοτόκου, μεταφερόμενος και αυτός με νεφέλη στην Ιερουσαλήμ. Αναφέρεται πως προεξήρχε της κηδείας του θεοδόχου Σώματος της Θεομήτορος και έψαλε εξαίσιους ύμνους που είχε συνθέσει ο ίδιος.
Κλείνοντας την ομιλία του ο π. Ειρηναίος τόνισε:
«Ο ζηλωτής και θεόληπτος ιεράρχης λάμπρυνε την Εκκλησία των Αθηνών για πολλά χρόνια και διακόνησε τον λαό του Θεού. Εικάζουμε πως υπέστη κι αυτός διώξεις, όπως όλοι οι πιστοί των δύσκολων εκείνων χρόνων. Η παράδοση αναφέρει πως κοιμήθηκε ειρηνικά σε βαθύ γήρας στα τέλη του 1ου μ.Χ. αιώνα και ενταφιάστηκε στα Μέγαρα, νότια του μικρού Ναού της Θεοτόκου, τον οποίο είχε ανεγείρει ο ίδιος.»