Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
Πρός τό χριστεπώνυμον πλήρωμα
τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί,
παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα
«Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν».
(Ἐξαποστειλάριον Χριστουγέννων)
Ὁ Δημιουργός τοῦ κόσμου, ὁ Ἄναρχος καί ὁ Αἰώνιος, ὁ μόνος ὄντως Ἀγαθός, ὁ πέραν πάσης ἀνθρωπίνης λογικῆς, ὁ ἀχώρητος Κύριος τοῦ σύμπαντος, κατέρχεται ἀπό τά ἀδιανότητα ὕψη τῆς θεότητός Του καί συρρικνώνεται ὥστε νά χωρέσῃ σέ ἕνα ταπεινό σπήλαιο, σκοτεινό καί ἀνήλιαγο, ὅπως κατήντησε τήν ἀνθρώπινη ἱστορία καί τόν καθένα μας ξεχωριστά ἡ μεγάλη ἀποστασία τῶν Προπατόρων μας.
Πῶς νά ἑρμηνεύσῃ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς αὐτό τό μέγιστο θαῦμα; Πῶς νά συνειδητοποιήσῃ αὐτήν τήν Θεία κένωση; Καί, κυρίως, πῶς νά συλλάβῃ σέ ὄλο της τό μέγεθος τήν ἄπειρη Θεία φιλανθρωπία; Ἕνα ἀναπάντητο «πῶς» μᾶς καθιστᾷ ἔκθαμβους προσκυνητές τοῦ μυστηρίου τῆς ἐνσαρκώσεως, τοῦ μεγίστου καί ἀνεπανάληπτου θαύματος στήν ἀνθρώπινη ἱστορία:
«Ὁ ἀχώρητος παντί, πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί;
Ὁ ἐν κόλποις τοῦ Πατρός, πῶς ἐν ἀγκάλαις τῆς Μητρός;»
(Κάθισμα ὄρθρου Χριστουγέννων)
Γιά μία ἐπίσκεψη μιλᾷ ὁ ἱερός ὑμνωδός. Ὄχι, ὅμως, ἐπίσκεψη ἄρχοντα πρός ὑπηκόους, ὄχι ἐπίσκεψη παντοδύναμου πρός ἀδυνάμους καί ἐξαθλιωμένους. Σήμερα, τόν κόσμο μας ἐπισκέπτεται ὁ Θεός ὡς πατέρας, ὁ Ὁποῖος δέν ἐγκατέλειψε τά παιδιά του στήν ἄβυσσο τῶν κλαυθμῶν καί τοῦ θανάτου. Ἀντιθέτως, τήν ἄβυσσο αὐτή κατέστησε προσωρινά πατρίδα Του ὥστε νά ἀνασύρῃ τίς ψυχές μας ἀπό τά σκότη καί τίς σκιές.
Στό σκοτάδι, ἀδελφοί μου, ὁ προσανατολισμός χάνεται. Σημεῖο φωτός δέν ὑπάρχει. Ὁ ἄνθρωπος δέν ξέρει ποιόν δρόμο νά ἀκολουθήσῃ. Σέ κάθε βῆμα καραδοκεῖ ὁ φόβος. Κάθε κίνηση ὁδηγεῖ σέ ἐπώδυνο τραῦμα. Σε μία τέτοια κατάσταση βρίσκεται σήμερα ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα. Ὅ,τι θεωρήσαμε ἐπί αἰῶνες σταθερό, καταρρέει. Ὅ,τι θεωρήσαμε φωτεινό, σβήνει. Ὅ,τι ἐμπιστευτήκαμε, μᾶς προδίδει. Τά ἀνθρώπινα πάθη – καί ἰδιαιτέρως ἡ ἀπληστία καί ἡ ἀγριότητα – θεριεύουν σάν νά μήν ὑπῆρξε ποτέ ἀνθρώπινος πολιτισμός. Ψηλαφοῦμε πανικόβλητοι τό σκοτάδι τῶν καιρῶν μας ἀναζητῶντας διέξοδο καί διαφυγή. Οἱ μηχανές καί οἱ ὀθόνες αὐξάνουν τήν ψευδαίσθηση τῆς παντοδυναμίας μας, συγχρόνως ὅμως ἡ μοναξιά καί ἡ κενή ἀπό νόημα ζωή κάνουν τίς ἡμέρες μας ἀβάσταχτες.
Ἄς παρηγορηθοῦμε ὅμως! Τό σκοτάδι αὐτό δέν εἶναι πρωτόγνωρο. Τήν νύχτα ἐκείνη, ἴδιο σκοτάδι βίωσαν καί οἱ ὁδοιπόροι πρός τό σπήλαιο τῆς Γεννήσεως. Τό βίωσαν, ἀλλά δέν τό φοβήθηκαν! Οἱ βοσκοί εἰσῆλθαν στό κατασκότεινο σπήλαιο, ὁδηγούμενοι ἀπό τό φῶς τῆς φάτνης. Οἱ Μάγοι ταξίδεψαν κάτω ἀπό τόν σκοτεινό οὐρανό, ὀδηγούμενοι ἀπό τόν λαμπρό ἀστέρα. Ἡ βαθιά ἐκείνη νύχτα δέν κατάφερε νά ἐμποδίσῃ τό ὑπερκόσμιο φῶς τοῦ «Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης». Τό ἀνέσπερο φῶς τοῦ νεογέννητου Χριστοῦ ἔγινε, ἅπαξ διά παντός, ἡ ἐλπίδα καί ἡ πυξίδα σέ ἕναν νέο δρόμο καί μία νέα προοπτική γιά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Ὁ ὕμνος τῶν ἀγγέλων πλημμύρισε τά σύμπαντα καί γαλήνεψε τίς ψυχές, σκορπίζοντας μία πανανθρώπινη ὑπόσχεση: Ποτέ πιά ὁ ἄνθρωπος μόνος μέσα στό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί τῆς ἀπόγνωσης! Ποτέ πιά ἡ ἀνθρωπότητα καταδικασμένη νά πορεύεται σέ σκοτεινές ὁδούς χωρίς ἐλπίδα καί διέξοδο!
Τήν ὥρα πού τά ἀπατηλά φῶτα τοῦ κόσμου σβήνουν, «τό μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ διαλέλυται» καί τό φῶς τῶν Χριστουγέννων ἀναδύεται ἄσπιλο καί ἄσβεστο. Τήν ὥρα πού τό κακό μοιάζει ἀνίκητο, ἡ δύναμη τοῦ ταπεινοῦ Θείου βρέφους ἀνατρέπει τά σχέδια τῶν ἰσχυρῶν. Τήν ὥρα πού ὁ κόσμος μοιάζει νά στερεύῃ ἀπό ἀγάπη καί ἁγιότητα, τό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ μετατρέπεται σε θεμέλιο ἑνός νέου, φωτεινότερου καί δικαιότερου κόσμου.
Ὁ δρόμος πού ἑνώνει τήν Γῆ μέ τόν Οὐρανό διανοίγεται ἐνώπιόν μας ὁλόφωτος. Οἱ πύλες τῆς Ἐδέμ ἀνοίγουν καί πάλι. Ἡ ἀνθρώπινη φύση, στό πρόσωπο τῆς Παναγίας μας, ἐξαγνίζεται ἀπό τά θανατηφόρα πάθη καί γίνεται ξανά ἄξια νά ὑποδεχθῇ τόν νεογέννητο Μεσσία.
Ἀδελφοί μου,
Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία πώς ζοῦμε σέ καιρούς βαθύτατου κλονισμοῦ. Ἡ ἀνθρωπότητα ἐκτόπισε τόν Θεό καί τήν ἴδια στιγμή χάθηκε ἡ ἐμπιστοσύνη μας πρός τους ἀνθρώπους. Κάθε ἡμέρα μᾶς περιμένει καί μία δυσάρεστη καί ὀδυνηρή ἔκπληξη ἀπό τίς ἀνθρώπινες ἐπιλογές. Δέν ἐμπιστευόμαστε πιά οὔτε τούς συνανθρώπους μας οὔτε κἄν τόν ἴδιο μας τόν ἑαυτό. Ὁ ἄνθρωπος ἔχασε πλέον τήν ἐμπιστοσύνη του πρός τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, ὅμως, δόξα τῷ Θεῷ, δέν τήν ἔχασε ὁ Δημιουργός μας! Μέσα σέ αὐτό τό πηχτό σκοτάδι τοῦ φόβου καί τῆς καχυποψίας, ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος καί μᾶς ἀποκαλύπτει ὄχι μόνο τήν ἄπειρη ἀγάπη Του ἀλλά καί τήν ἀκλόνητη ἐμπιστοσύνη Του πρός ἐμᾶς.
Ὁ ἐπουράνιος Πατέρας ἀνανεώνει τήν σχέση Του μαζί μας καί προσμένει τήν ἀνταπόκρισή μας. Ὁ σαρκωμένος Υἱός καἰ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς θυμίζει πώς εἴμαστε πλάσματα ἀγάπης, ἀλλά, συγχρόνως, ὁ ἐρχομός Του μᾶς καλεῖ νά ἐπανακτήσουμε τήν αὐτοεκτίμηση καί τήν αὐτοπεποίθησή μας. Τά Χριστούγεννα εἶναι τό φωτεινό σημεῖο τό ὁποῖο φανερώνει ἐκ νέου τόν χαμένο μας προσανατολισμό καί ἀποκαλύπτει τίς ἀρχέγονες δυνάμεις τοῦ καλοῦ πού κρύβουμε μέσα μας. Μέ τήν δική Του βοήθεια μποροῦμε νά νικήσουμε τό σκοτάδι τῶν καιρῶν μας! Μέ τήν δική Του εὐλογία μποροῦμε νά κάνουμε τόν κόσμο μας καλύτερο!
Ὅποιος ἀτενίσει τό Θεῖο φῶς τῶν Χριστουγέννων καί τοῦ ἐπιτρέψει νά πλημμυρίσῃ τήν ψυχή του, γίνεται ὁ ἴδιος φῶς καί ἐλπίδα γιά τήν κοινωνία μέσα στήν ὁποία ζεῖ, ἀλλά καί γιά τόν κόσμο ὁλόκληρο. Μόνον μέ αὐτή τήν προοπτική τά Χριστούγεννα παύουν νά εἶναι ἁπλῶς μία γραφική περίοδος ψεύτικης χαρᾶς καί κατανάλωσης καί ἀποκαλύπτονται ὡς μεταμορφωτική δύναμη ἀληθινῆς εὐφροσύνης καί ἐλπίδας γιά ὅλη τήν οἰκουμένη.
Ἀγαπητοί μου ἀδερφοί,
Ἄς ἀνταποκριθοῦμε στήν λυτρωτική ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ στόν κατασκότεινο κόσμο μας. Ἄς μεταβάλλουμε τό φῶς τοῦ ἄστρου τῆς Βηθλεέμ σέ προσωπικό μας ὁρόσημο καί ὁδηγό. Ἄς ἀπαντήσουμε στήν Θεία κάθοδο μέ τήν δική μας ἐξύψωση καί ἄς γίνῃ γιά ὅλη τήν ζωή σκοπός καί παρηγοριά ὁ χαρμόσυνος ὕμνος:
«Χριστός ἐπί γῆς· Ὑψώθητε» (Α΄ὡδή Κανόνος Χριστουγέννων)
Μέ αὐτή τήν προτροπή καί αὐτή τήν ἐλπίδα, ὡς νέος σας πνευματικός πατέρας, σᾶς καλῶ, «ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ» νά ὑποδεχθοῦμε τόν Λυτρωτή τοῦ κόσμου καί νά ἐμπιστευτοῦμε σέ Αὐτόν τό μέλλον καί τίς προσδοκίες μας.
Μέ πατρικές εὐχές
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ