(Ι.Μ.Φθιώτιδος) Ἐξ ἀφορμῆς ἑνός σχολίου τοῦ γνωστοῦ ἐπικοινωνιολόγου κ. Σωτηρίου Τζούμα, πού ἀναρτήθηκε στό διαδίκτυο (26 Μαρτίου 2014 - www.agioritikovima.gr/arxeio/41406-ierarchia-me-ie) γιά τήν ἀποβολή τοῦ ἐπανωκαλύμμαυχου ἀπό τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες, μέλη τῆς Ἱεραρχίας, κατά τίς συνεδριάσεις τῆς Ἱεραρχίας, ἔχω νά σημειώσω τά ἑξῆς:
Ἀπό τήν δεκαετία τοῦ '90 ἄρχισε σιγά-σιγά στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νά ἐπικρατεῖ ἡ κατάργηση τοῦ ἐπανωκαλύμμαυχου κατά τίς ὧρες τῶν συνεδριάσεων τῆς Ἱεραρχίας, ἐξαιρέσει τοῦ Ἀρχιεπισκόπου-Προέδρου, τοῦ Ἀντιπροέδρου καί τοῦ Ἀρχιγραμματέως, οἱ ὁποῖοι μέχρι σήμερα φέρουν τό ἐπανωκαλλύμαυχο, καθώς ἐπίσης καί οἱ ἑκάστοτε εἰσηγητές. Μερικοί ἀδελφοί αἰσθάνονταν ἀπό πρακτικῆς ἀπόψεως ἄβολα καί τό ἀπέβαλλαν. Ἔτσι ὁ ἕνας μετά τόν ἄλλο ἀφαιροῦσαν τό ἐπανωκαλύμμαυχο, ἀκόμα καί ἐκεῖνοι πού δέν συμφωνοῦσαν, ὑπεχώρησαν, διά νά μή χαρακτηρισθοῦν τυπολάτρες καί ἐγωκεντρικοί.
Ἔτσι ἐφθάσαμε εἰς τήν σημερινή μορφή τοῦ σώματος τῶν Ἐπισκόπων, ἡ ὁποία, ὅπως ὀρθῶς τονίζει ὁ σχολιαστής, ὁμοιάζει μέ ἱερατική σύναξη.
Ὁ ὑπ΄ ἀριθ. 1/1977 (ΦΕΚ Α΄275) Κανονισμός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος «Περί ἐργασιῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος», ρητῶς ὁμιλεῖ διά τήν χρήση τοῦ ἐπανωκαλύμμαχου. Συγκεκριμένα στό ἄρθρο 8 ἀναγράφεται: «Κατά τήν διάρκειαν τῶν συνεδριῶν οἱ Σεβασμιώτατοι Σύνεδροι φέρουσιν ἐπανωκαλύμμαυχον καί ἐγκόλπιον».
Μάλιστα ἡ παραβίαση τοῦ ὅρου αὐτοῦ ἐγκυμονεῖ κινδύνους ἀκυρώσεως τῶν ἀποφάσεων τῆς Ἱεραρχίας, ὅσο κί ἄν αὐτό φαίνεται παράλογο καί περίεργο. Ἐνθυμοῦμαι ἕνα περιστατικό, πού συνέβη κατά τήν ἐκλογή τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου.
Κατά τήν ψηφοφορία ἐντός τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ προσῆλθε ὁ Μητροπολίτης Λευκάδος καί Ἰθάκης Νικηφόρος ἄνευ ἐπανωκαλυμμαχίου. Τότε ὁ ἀντιπρόεδρος Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος (Θέμελης) τοῦ συνέστησε νά δανεισθεῖ ἀπό κάποιον ἄλλον Μητροπολίτη, διότι ἦταν δυνατόν νά ἀκυρωθεῖ ἡ ἐκλογή.
Παλαιότερα ὅλοι οἱ Σύνεδροι ἔφεραν μέχρι τέλους τό ἐγκόλπιο καί τό ἐπανωκαλύμμαυχο, ἀκόμα δέ καί οἱ Συνοδικοί τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, τινές τῶν ὁποίων κυκλοφοροῦσαν μέ τά διακριτικά τους καί μέ μπαστοῦνι καί ἐκτός τοῦ Συνοδικοῦ Μεγάρου.
Ἐντύπωση μᾶς προκαλεῖ ἡ παρουσία τῶν Μητροπολιτῶν τῶν ὁμοδόξων Ἐκκλησιῶν κατά τίς Συνοδικές συνεδριάσεις μέ τό ἐγκόλπιο καί τό ἐπανωκαλύμμαυχό τους ἀπ΄ ἀρχῆς μέχρι τέλους. Ἀσφαλῶς πέραν τῆς μεγαλοπρεπείας προσδίδει ἡ εἰκόνα αὐτή τῶν Ἀρχιερέων τήν συναίσθηση τῆς ἱερότητος τῆς Συνοδικῆς συνεδριάσεως καί τῆς ἐν ἁγίῳ Πνεύματι ἀντιμετωπίσεως ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων.
Ἀξίζει νά ὑπομνήσουμε, ὅτι σέ ὅλες τίς Οἰκουμενικές Συνόδους οἱ συμμετέχοντες Ἐπίσκοποι ἦσαν ἐνδεδυμένοι ἅπασαν τήν Ἀρχιερατική τους στολή, ὄχι μόνο κατά τήν ὥρα τῆς Θείας Λατρείας, ἀλλά καί στή συνέχεια, κατά τήν διεξαγωγή τῶν συζητήσεων, ὅπως μαρτυροῦν οἱ τοιχογραφίες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, οἱ ὁποῖες μάλιστα δεσπόζουν στήν κυρία ὄψη τῆς αἰθούσης συνεδριάσεων τῆς Ἱεραρχίας στό Συνοδικό Μέγαρο καί στό Διορθόδοξο Κέντρο τῆς Πεντέλης.
Ἡ ἐπαναφορά λοιπόν τοῦ ἐπανωκαλύμμαυχου κατά τίς συνεδριάσεις τῆς Ἱεραρχίας δέν εἶναι ρομαντική ὑπόθεση, ἀλλά περικλείει ἰδιαίτερη σημειολογία, τήν ὁποία δέν πρέπει νά ὑποτιμήσουμε.
Ἡ ἐξέλιξη τοῦ ὅλου θέματος ἀνατρέπει τήν ἐκκλησιαστική τάξη καί προσβάλλει τήν οὐσία. Πρῶτα ἀποβάλαμε τό ἐπανωκαλύμμαυχο. Στή συνέχεια ἀποβάλαμε τό καλυμμαῦχι. Τώρα ἔχει σειρά τό ἐξώρασο. Διερωτῶμαι, εἶναι τοῦτο σημεῖο ἁπλότητος ἤ ἐκκοσμικεύσεως;