Δριμεία κριτική για τους γάμους των ομοφυλοφίλων και τα σύμφωνα συμβίωσης άσκησε από την Εσθονία ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κάνοντας λόγο για «καταδικαστέες σύγχρονες εφευρέσεις» οι οποίες είναι απόρροια αμαρτίας και όχι χαράς.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατά την ομιλία του μετά το πέρας του εσπερινού στο καθεδρικό Ναό του Αγίου Συμεών της Εσθονίας αναφέρθηκε στις δυσκολίες της εποχής και κάλεσε τους πιστούς να προσεύχονται.
Αναλυτικά η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη:
«Ἐκφράζομεν τήν ἰδιαιτέραν χαράν καί συγκίνησιν τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ὑπό τήν ἰδιότητα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καί πνευματικοῦ πατρός τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν, διότι ὁ Κύριος μᾶς δίδει σήμερον τήν εὐλογίαν καί συγκίνησιν τῆς προσωπικῆς ταύτης ἐπικοινωνίας μαζί σας, μέ τάς ἐκλεκτάς οἰκογενείας σας, αἱ ὁποῖαι ἀποτελοῦν τό παρόν καί τό μέλλον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας εἰς τήν Ἐσθονίαν.
Εὑρισκόμενοι διά τρίτην φοράν εἰς τήν ὡραίαν χώραν σας, τήν Ἐσθονίαν, διαπιστοῦμεν τήν καταβαλλομένην προσπάθειαν διά νά ἔχητε χάριν καί ἔλεος καί νά βιώνητε πάντοτε τήν χαράν τοῦ Χριστοῦ κατά τήν σύγχρονον ἐποχήν, ἰδιαιτέρως μετά τήν πτῶσιν τοῦ ἀθεϊστικοῦ καθεστῶτος, τό ὁποῖον προσεπάθησε νά ἀμβλύνῃ τόν θεσμόν τῆς οἰκογενείας, τάς ἀρχάς καί τάς ἀξίας της καί τήν δυναμικήν της εἰς τήν ζωήν τῶν ἀνθρώπων καί τῶν κοινωνιῶν, καί μάλιστα τῶν χριστιανικῶν.
Κατανοοῦμεν ἐκ βιωματικῶν ἐμπειριῶν, ὅτι ἡ ἀνθρωπίνη π ρ ο σ π ά θ ε ι α εἰς κάθε τομέα δέν εἶναι εὔκολος καί δέν ἀρκεῖ μόνη διά νά ἀποδώσῃ καρπούς. Ἰδιαιτέρως μάλιστα εἰς τήν σύγχρονον ἐποχήν τῆς ἐπικρατήσεως μιᾶς ὑλιστικῆς ἀντιμετω-πίσεως τῆς ζωῆς καί τῆς προσπαθείας ἑρμηνείας «πάντων τῶν γεγονότων» διά τῆς ἀνθρωπίνης λογικῆς.
Ἡ Ἐκκλησία, ἀγαπητοί μας γονεῖς καί παιδιά, καί κατ’ ἐπέκτασιν ἡ οἰκογένεια, ἡ ὁποία συνιστᾶται νομίμως καί κατά τό πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ ἐξ ἀνδρός καί γυναικός, καί τά ἀποκτώμενα τέκνα, δέν εἶναι ἵδρυμα ἤ σωματεῖον ἤ ἁπλοῦς ὀργανισμός, ἀλλά ἕ ν σ ῶ μ α, ὅπως θαυμασίως διαζωγραφίζεται ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Καί εἶναι ὁ παραλληλισμός αὐτός εὔστοχος καί ἀληθινός. Ἐ κ κ λ η σ ί α καί γ ά μ ο ς. Νυμφίος καί Νύμφη. Σῶμα καί μέλη ἐκ μέρους.
Ἡ κοινωνία αὐτή, ἐν μυστηρίοις σημαινομένη καί ἐν ὑπακοῇ πίστεως, τόσον εἰς τήν Ἐκκλησίαν ὅσον καί εἰς τήν οἰκογένειαν, ἱερουργουμένη καί μυσταγωγουμένη διά τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, ὁ ὁποῖος, κατά τούς Πατέρας, εἶναι τό μυστήριον τῆς συνδημιουργίας, καί ὁ ἐν ἀγάπῃ ὀντολογικός σύνδεσμος μέ τήν κεφαλήν τοῦ σώματος, ἐξασφαλίζει ὑγείαν καί ζωήν, δηλαδή σ ω- τ η ρ ί α ν καί ἁ γ ι α σ μ ό ν.
Ὅπως εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν μας, οὐδέν μέλος συγχωρεῖται νά συμπεριφέρηται ἰδιομόρφως καί αὐτογνωμόνως καί νά λυμαίνηται τήν εὔρυθμον λειτουργίαν καί εἰλικρινῆ κοινωνίαν ἀγάπης καί ἑνότητος πίστεως τῶν ὑπολοίπων μελῶν, ἤ νά περιφρονῇ καί νά ἀγνοῇ αὐτά, διότι τότε δημιουργοῦνται καρκινώματα ἀταξίας, ταραχῆς, διχοστασίας, σχίσματος, αἱρέσεων, τοιουτοτρόπως καί εἰς τήν ἐν μικρογραφίᾳ ἐ κ κ λ η σ ί α ν, τήν οἰκογένειαν, ἀπαιτεῖται σύμπνοια, ἀγάπη, ἑνότης, διά νά οἰκοδομηθῇ τό ο ἰ κ ο δ ό μ η μ α, εἰς τό ὁποῖον ὁ πατήρ καί ἡ μήτηρ καί τά τέκνα ἔχουν θέσιν ἀλληλοπεριχωρήσεως χαρισμάτων, εὐθυνῶν καί δικαιωμάτων, εἶναι «μέλη ἐκ μέρους».
Ὁ Θεός εὐλογεῖ κάθε προσπάθειαν ἐκπληρώσεως τοῦ θελήματος Αὐτοῦ, κάθε ἀγῶνα ζωῆς, κατά τά ἐμπιστευθέντα εἰς τόν καθένα καί εἰς τήν καθεμίαν τάλαντα. Ἀρκεῖ νά συνειδητοποιήσωμεν ἐγκαίρως τό δοθέν τάλαντον καί τό χάρισμα καί ἑπομένως τάς ὑποχρεώσεις καί τόν προσωπικόν ἑκάστου ρόλον, τόν ὁποῖον ὁ Θεός ἀναμένει νά διαδραματίσωμεν εἰς τό ἐκκλησιαστικόν καί εἰς τό οἰκογενειακόν σῶμα ὡς Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, ἐνεργοῦντες τά τῆς θεανθρωπίνης φύσεως, «ἀθλοῦντες νομίμως ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσωμεν», δηλαδή ἐντός τῶν πλαισίων τῶν ὑπό Θεοῦ ταχθέντων ὅρων καί ὁρίων, ὅτι «ἄρσεν καί θῆλυ ἔπλασε» τόν ἄνθρωπον ὁ Θεός, ὥστε νά μή ὁμοιάσωμεν πρός αὐτούς οἱ ὁποῖοι «τά σώματα αὐτῶν ἐν αὐτοῖς, οἵτινες μετήλλαξαν τήν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καί ἐσεβάσθησαν καί ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρά τόν κτίσαντα, ὅς ἐστιν εὐλογητός εἰς τούς αἰῶνας» (Ρωμ. 1, 24-26).
Εἰς τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τόν εὐλογήσαντα τήν οἰκογένειαν διά τοῦ μυστηρίου τοῦ ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας γάμου ἐκείνου καί μεταβαλόντα τό ὕδωρ εἰς οἶνον, δηλαδή εἰς χαράν καί εὐωχίαν, καί εἰς τό Σῶμα Αὐτοῦ, τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, εἶναι ἄγνωστοι καί κατακριτέαι συζυγίαι μετ’ ἀτόμων τοῦ ἰδίου φύλου, καταδικάζονται δέ αἱ σύγχρονοι ἐφευρέσεις τῶν λεγομένων «συμφώνων συμβιώσεως», τά ὁποῖα εἶναι ἀπόρροια ἁμαρτίας καί οὐχί κατά νόμον χαρᾶς, ἐνεργειῶν κατά τάς ὁποίας αἱ θήλειαι «μετήλλαξαν τήν φυσικήν χρῆσιν εἰς τήν παρά φύσιν, ὁμοίως δέ καί οἱ ἄρσενες ἀφέντες τήν φυσικήν χρῆσιν τῆς θηλείας ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους, ἄρσενες ἐν ἄρσεσι τήν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι καί τήν ἀντιμισθίαν ἥν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες» (Ρωμ. 1, 26-28). Μή οὕτω δέ γενέσθω ἐν ὑμῖν, τοῖς Ὀρθοδόξοις ἐσθονοῖς, ἀδελφοί καί τέκνα.
***
Ἡ καθημερινότης ἐντός τοῦ κόσμου περιλαμβάνει ἀναμφιβόλως τήν ἐργασίαν καί τήν συνεχῆ μέριμναν διά τά οἰκονομικά καί τά μικρά πράγματα, τήν φροντίδα διά τήν οἰκογένειαν καί ἰδίως διά τά παιδιά καί τό ἄγχος νά γίνουν πολλά ἐντός ὀλίγου χρόνου. Ἡ ἐπίγειος ζωή χαρακτηρίζεται ἀπό ἀνησυχίαν καί ἀβεβαιότητα διά τό μέλλον, ἀπό προβλήματα εἰς τόν ἐργασιακόν χῶρον, οἰκονομικά, οἰκογενειακά, τά ὁποῖα περισφίγγουν τάς καρδίας καί δημιουργοῦν περιβάλλον πνιγηρόν καί ἀσφυκτικόν, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀναζητῶνται «διαφυγαί», «ἀποδράσεις» εἰς ἄλλα πράγματα ἤ τόπους, καί ὄχι εἰς τόν Χριστόν, τόν κύριον τοῦ σώματός μας.
Ἡ καθημερινότης τῶν πιστῶν ὅμως ὀφείλει νά ἔχῃ μίαν ἄλλην ὀπτικήν θεώρησιν, ἑτέραν ἀντιμετώπισιν ἐκείνης τοῦ ὑπολοίπου κόσμου. Ἀντιμετώπισιν, ἡ ὁποία προσδίδει νόημα καί μεταμορφώνει τήν ζωήν εἰς μαρτυρίαν τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ.
Εἶναι καλόν ἡ προσευχή νά γίνῃ ἡ ἀρχή καί τό τέλος τῆς ἡμέρας, ἀλλά καί ἡ εὔκαιρος καταφυγή ἐντός τῆς χρονικῆς περιόδου τῆς ἡμέρας. Ἡ πίεσις βεβαίως τοῦ χρόνου καί αἱ ἀναπόφευκτοι ἐντάσεις καί αἱ ἀνθρώπιναι μέριμναι ἐμποδίζουν τήν προσευχήν καί τήν συνομιλίαν μετά τοῦ Θεοῦ.
Ὁ προφήτης Δαυΐδ, μολονότι εἶχε τά σκῆπτρα καί τήν εὐθύνην ἑνός ὁλοκλήρου λαοῦ, «ἑπτάκις τῆς ἡμέρας» ἐδοξολόγει τόν Κύριον, ὁ Ὁποῖος μᾶς προτρέπει νά γρηγορῶμεν καί νά προσευχώμεθα διά νά μή εἰσέλθωμεν εἰς πειρασμόν καί διασπασθῇ ἡ ἑνότης τοῦ Σώματός Του, τοῦ ὁποίου τό σημαντικώτερον κύτταρον εἶναι ἡ οἰκογένεια, ἡ ὁποία ἐν τῇ μικρογραφίᾳ της διατηρεῖ τήν «μνήμην τοῦ Θεοῦ», εἰς τόν ὁποῖον ἀνήκει καί προσφέρεται ἡ ἀπαρχή καί ἡ κατακλείς τῆς ἡμέρας. Ἄν θέλωμεν χρόνον θά τόν εὕρωμεν. Ἀρκεῖ νά μή «εἰσερχώμεθα εἰς πειρασμόν» καί νά μᾶς ἐλευθερώνῃ ὁ Κύριος «ἐκ τοῦ πονηροῦ», τοῦ πολλάκις ἐνεργοῦντος διά τῶν συνανθρώπων μας ἐναντίον μας.
Βεβαίως προβλήματα πάντοτε ὑπάρχουν ἐφ᾿ ὅσον διαβιοῦμεν ἐντός τῆς εὐρυτέρας ἀνθρωπίνης κοινωνίας. Δέν πρέπει νά λησμονῆται ὅμως ὅτι τά οἱαδήποτε προβλήματα μιᾶς οἰκογενείας, τοῦ ἀνδρός καί τῆς γυναικός καί τῶν παιδίων, οὐδέποτε ἐπιτρέπεται νά κλονίζουν τόν ἱερόν δεσμόν, τόν ὁποῖον ηὐλόγησεν ὁ Θεός διά τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, τοῦ μυστηρίου τῆς συνδημιουργίας καί τῆς διαιωνίσεως τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.
Ἄν ἀναλογισθῶμεν ὅτι ὁ Δημιουργός Θεός μᾶς καθιστᾷ, τούς ἐρχομένους εἰς γάμου κοινωνίαν καί νομίμως ἀθλοῦντας καί στεφανουμένους (πρβλ. Ἐπιστολήν πρός Ἐφεσίους), συνδημιουρ-γούς Του, κατανοοῦμεν τήν σημασίαν καί τήν ἀξίαν τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογενείας καί τήν ἱερότητά της.
Ἐντός τοῦ στίβου τούτου τῆς δημιουργίας καί τῆς συνδημιουργίας ὀφείλει νά ζῇ καί νά κινῆται κάθε Ὀρθόδοξος οἰκογένεια, κάθε γάμος καί ὁ σύζυγος καί ἡ συμβία καί τά τέκνα νά βαστάζουν ἀλλήλων τά βάρη, ἀναπληροῦντες τοιουτοτρόπως τόν νόμον τοῦ Χριστοῦ διά τῆς ὑπομονῆς, τοῦ ἁγιασμοῦ καί τῆς ἀρετῆς, ἡ ὁποία μετά βεβαιότητος καταλήγει εἰς τήν ἐπίγειον εὐφροσύνην καί ἐν συνεχείᾳ εἰς τήν αἰωνίαν χαράν καί σωτηρίαν.
Ἡ φύσις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας εἶναι ἀγωνιστική. Παρομοίως καί ἡ φύσις τῆς οἰκογενείας εἶναι ἕνας συνεχής ἀγών, ὁ ὁποῖος πραγματοποιεῖται ἐντός τῆς καρδίας τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος καλεῖται συνεχῶς νά ἐπιλέξῃ τό καλόν ἤ τό κακόν. Ὅ,τι ἀγαθόν σημαίνει στροφήν τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν οὐρανόν. Ὅ,τι κακόν ἀποτελεῖ συνήθως βιαίαν ὁρμήν τῆς σαρκός καί τοῦ φρονήματος αὐτῆς πρός τήν ἄβυσσον καί τήν κόλασιν τῆς ὕλης.
Ζῶντες ἐν ἐκκλησίᾳ καί ἐν οἰκογενείᾳ οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, κατά τό πρότυπον τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἔχομεν ὡς ὅπλα κατά τῶν ἐπιβουλῶν τοῦ «κακοῦ» τήν ἄσκησιν: δηλαδή τήν ἐγκράτειαν, τήν προσευχήν καί τήν νῆψιν, τήν ἐγρήγορσιν. Δέν ὑπάρχει δυνατότης εἰς τόν ἄνθρωπον καθάρσεως ἐκ τῶν παθῶν καί ἀνυψώσεως πρός τό ὕψιστον ἀγαθόν, τόν Θεόν, χωρίς τά ἐφόδια αὐτά.
Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι Ἐκκλησία μαρτύρων καί ἡρώων. Ὁ Χριστός πρῶτος μᾶς ἐδίδαξε τό πολύμοχθον καί ἀνηφορικόν τῆς ζωῆς μας ἐν Αὐτῷ. Ἄς ἀγωνισθῶμεν ὅμως μέ ὅλας τάς δυνάμεις μας διά νά συγκαταλεχθῶμεν μεταξύ αὐτῶν τῶν ἐκλεκτῶν Του. «Ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι• νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν ... Ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός.» (Ρωμ. 13, 11-12).
Ἀδελφοί πατέρες καί ἀδελφαί σύζυγοι καί εὐλογημένα ἔκγονα αὐτῶν, φωτόμορφα τέκνα τῶν Ὀρθοδόξων οἰκογενειῶν τῆς Ἐσθονίας,
Σᾶς ἀγαπῶμεν. Σᾶς καμαρώνομεν. Σᾶς εὐλογοῦμεν. Αὐτό ἤλθομεν ἐκ τῆς μακρυνῆς Κωνσταντινουπόλεως τῆς Ἀνατολῆς εἰς τήν χώραν σας τοῦ Βορρᾶ, τήν ὡραίαν καί ἀειθαλῆ Ἐσθονίαν, νά σᾶς εἴπωμεν. Καί νά σᾶς παρακαλέσωμεν, ὡς Ὀρθοδόξους οἰκογενείας: Εἰς τάς πρός ἀλλήλους σχέσεις σας ἐντός τῆς οἰκογενείας σας ἕκαστος καί ἑκάστη καί εἰς τάς πρός τά λοιπά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Κύριος καί ἡ Ἐκκλησία μας, ὁ Πατριάρχης σας, ἀναμένομεν νά περιπατῆτε ἐν κοινωνίᾳ ἀγάπης καί ἐν ἀλληλοσεβασμῷ, μέ πλήρη συναίσθησιν ἀλληλεγγύης, εἰς τρόπον ὥστε ἡ χαρά τοῦ ἑνός νά εἶναι καί ἰδική σας, ἡ ἀγωνία, ἡ θλῖψις, ἡ ἀνάγκη, ὁ πόνος τῶν ἄλλων νά εἶναι καί ἰδικά σας. Ὄχι τυπικῶς καί κατά συγκατάβασιν, ἀλλ᾿ ἐν ἀγάπῃ ἀληθινῇ καί ἀνυποκρίτῳ.
Ἀδελφοί καί ἀδελφαί καί τέκνα,
Ὁ Κύριός μας εἰς τόν Μυστικόν Δεῖπνον, ἀπευθυνόμενος πρός τόν ἄναρχον Πατέρα τῆς μεγάλης κοινωνίας τῆς ἀνθρωπότητος, τόν Θεόν, ἐβεβαίωσε καί προσηυχήθη: «Ἐγώ δέδωκα αὐτοῖς τόν λόγον σου, καί ὁ κόσμος ἐμίσησεν αὐτούς, ὅτι οὐκ εἰσίν ἐκ τοῦ κόσμου, καθώς ἐγώ οὐκ εἰμί ἐκ τοῦ κόσμου. Οὐκ ἐρωτῶ ἵνα ἄρῃς αὐτούς ἐκ τοῦ κόσμου, ἀλλ᾿ ἵνα τηρήσῃς αὐτούς ἐκ τοῦ πονηροῦ» (Ἰωάν. 17,14-15).
Ἡ Ὀρθόδοξος χριστιανική ἰδιότης μας ὡς μελῶν τῆς μικρᾶς φυσικῆς μας οἰκογενείας καί ὡς μελῶν συγχρόνως τῆς Μιᾶς Οἰκογενείας τοῦ αἰωνίου Θεοῦ, μᾶς ἐπιβάλλει νά εἴμεθα νομοταγεῖς εἰς ὁ,τιδήποτε δέν ἔρχεται εἰς σύγκρουσιν πρός τό Θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἑπομένως, ἡ στάσις σας ἀπέναντι εἰς τάς ὑποθέσεις τοῦ βίου, δέν εἶναι ἡ ἀποχή ἐκ τῶν τοῦ κόσμου, ἀλλά ἡ ἀποφυγή ἐκ τοῦ πονηροῦ, διότι «...ὁ καιρός συνεσταλμένος τό λοιπόν ἐστιν, ἵνα καί οἱ ἔχοντες γυναῖκας ὡς μή ἔχοντες ὦσι, καί οἱ κλαίοντες ὡς μή κλαίοντες, καί οἱ χαίροντες ὡς μή χαίροντες, καί οἱ ἀγοράζοντες ὡς μή κατέχοντες, καί οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ ὡς μή καταχρώμενοι∙ παράγει γάρ τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου» (Α΄Κορ. 7,29-31).
Δέν πρέπει νά λησμονῆτε τά μέλη τῆς Ὀρθοδόξου οἰκογενείας, ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», κατά τήν μαρτυρίαν τοῦ ἀποκεφαλισθέντος ὑπό τοῦ ἀνόμου Ἡρώδου δικαίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ (Ἰωάν. 1,29-30), καί παρεδόθη «ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς» (Ἰωάν. 6,52) ἵνα «ζωήν ἔχωμεν καί περισσόν ἔχωμεν» (πρβλ. Ἰωάν. 10,10-11). Οἱ θεῖοι οὗτοι λόγοι δημιουργοῦν ἀναλόγους ὑποχρεώσεις καί εἰς ὑμᾶς τούς γονεῖς καί εἰς τά παιδία, διότι ἔχετε κληθῆ νά εἶσθε τό «φῶς τοῦ κόσμου». Σταθῆτε, λοιπόν, μέ ὑψηλόν αἴσθημα εὐθύνης καί ὀρθόδοξον φρόνημα ἔναντι τοῦ κόσμου.
Μή ἐκκοσμικεύεσθε καί μή ταυτίζεσθε μέ τόν κόσμον καί τήν ἁμαρτίαν του, μή γίνεσθε καί σεῖς «κόσμος», ἀλλά κάμετε «εὐχαριστιακήν χρῆσιν τοῦ κόσμου».
Σᾶς εὐχαριστοῦμεν διά τήν προσοχήν σας καί ἐκφράζομεν τόν ἔπαινον καί τήν εὐαρέσκειάν μας πρός πάντας, οἱ ὁποῖοι εἴτε ἐμφανῶς, εἴτε ἐκ τοῦ ἀφανοῦς, καθ᾿οἱονδήποτε τρόπον συμβάλλετε εἰς τήν προαγωγήν τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας μας ἐδῶ ὑπό τήν ἐμπνευσμένην καθοδήγησιν τοῦ Ἱερωτάτου ποιμενάρχου σας Μητροπολίτου Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας κυρίου Στεφάνου, τόν ὁποῖον ἀγαπῶμεν, ἐκτιμῶμεν καί συγχαίρομεν διά τό ἔργον τοῦτο καί διότι παρουσιάζει τόσον ἐκλεκτάς καί Ὀρθοδόξους χριστιανικάς οἰκογενείας ὡς τάς ἰδικάς σας.
Εἴθε ὁ Κύριος νά σᾶς εὐλογῇ ὅπως ηὐλόγησε τάς χεῖρας τοῦ δεχθέντος εἰς τάς ἀγκάλας αὐτοῦ τήν Θεότητα μακάριον Συμεών τόν Θεοδόχον, τόν προστάτην τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς Ἐνορίας, ὥστε μετ᾿ αὐτοῦ καί ἡμεῖς ὁ καυχώμενος διά τήν Ὀρθόδοξον Χριστιανικήν Ἐσθονικήν οἰκογένειαν Πατριάρχης νά ἀναφωνῶμεν ἀπόψε ἀναλογικῶς «νῦν ἀπολύεις τόν δοῦλόν Σου, Δέσποτα, ὅτι εἶδον τό σωτήριόν Σου», τάς εὐλογημένας συζυγίας καί οἰκογενείας σας.
«Ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ᾿ ὑμῶν. Ἡ ἀγάπη μου μετά πάντων ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Α΄Κορ. 16, 23-24). Ἀμήν».