Μετά ἀπό μία εἰλικρινῆ συζήτηση πού εἶχε ὁ Σεβασμ. Μητροπολίτης μας κ. Συμεών προχθές τά Θεοφάνεια κατά τήν κοπή τῆς Βασιλόπιτας στήν αἴθουσα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Ἀλεξάνδρου μέ τόν Δήμαρχο Παλαιοῦ Φαλήρου κ. Διονύσιο Χατζηδάκη, τοῦ ἀπηύθυνε σήμερα καί τήν ἀκόλουθη ἐπιστολή.
«Ἀγαπητέ μου κ. Δήμαρχε,
Μετά ἀπό τή συζήτηση πού εἴχαμε προχθές τά Θεοφάνεια, μέ τήν εὐκαιρία τῆς κοπῆς τῆς Βασιλόπιτας στήν αἴθουσα τῆς ἐνορίας τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Ἀλεξάνδρου, ἀναφορικά μέ τό γλυπτό πού προσφάτως τοποθετήσατε στόν παραλιακό δρόμο τῆς πόλεώς μας καί γιά τό ὁποῖο τόσος θόρυβος προκλήθηκε, θεώρησα καλό καί γραπτῶς νά σᾶς διατυπώσω τίς σκέψεις μου. Τό κάνω ἀκόμη καί γιά τόν λόγο πού σᾶς ἀνέφερα, ὅτι δηλαδή καί ἐγώ ἔγινα δέκτης πολλῶν παρεμβάσεων τηλεφωνικῶν καί γραπτῶν (ἄλλων εὐγενικῶν καί ἄλλων ἄκρως ἐπιθετικῶν) γιά τό ποιά εἶναι ἡ γνώμη μου γιά τό θέμα καί σέ ποιές ἐνέργειες προέβην ὡς ὑπεύθυνος ἱεράρχης τοῦ τόπου.
1. Γιά τήν καλλιτεχνική ἀξία τοῦ ἔργου ἐκτιμῶ ὅτι δέν εἶναι θέμα τῆς ἁρμοδιότητός μου. Ἄλλοι ἄς τό ἀποτιμήσουν· οἱ εἰδικοί καί οἱ φιλότεχνοι καί καλλιεργημένοι Παλαιοφαληριῶτες συμπολίτες μας. Πάντως θά πρέπει νά παρατηρήσω πώς ὁ σχεδιασμός καί τό χρῶμα του δέν ἔχουν καμιά σχέση μέ τή ζωγραφική ἤ γλυπτική ἀπεικόνιση τῶν ἀγγέλων εἴτε ἀπό τήν ἐκκλησιαστική εἴτε ἀπό τήν «κοσμική» τέχνη.
2. Οἱ ἀντιδράσεις προκλήθηκαν καί ὁ θόρυβος ξέσπασε ἀπό τήν ἀρχική δήλωσή σας ὅτι θά ἀποτελεῖ τόν φύλακα ἄγγελο τῆς πολεώς μας! Βεβαίως μέ νεώτερες δηλώσεις σας προσπαθήσατε νά ἀνασκευάσετε καί νά διορθώσετε τήν ἀρχική σας τοποθέτηση. Ἡ ζημιά ὅμως εἶχε γίνει. Καί οἱ πολλοί ἔμειναν στόν ἀρχικό σας χαρακτηρισμό γιά τό γλυπτό.
3. Ἡ πόλη μας, ἀγαπητέ κ. Δήμαρχε, ἔχει, μετά Θεόν, προστάτη καί πολιοῦχο της τόν μεγάλο καί ἅγιο ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως Ἀλέξανδρο καί παράλληλα σεμνύνεται γιατί στόν ἀρχαῖο φαληρικό λιμένα ἀποβιβάσατηκε ὁ ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος καί ἀπ᾽ἐκεῖ ὅδευσε πρός τήν πόλη τῶν Ἀθηνῶν γιά νά κηρύξει ἀπό τόν Ἄρειο Πάγο τό εὐαγγέλιο Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὡς ἐκ τούτου δέν νομίζω ὅτι ἔχει ἀνάγκη προστασίας ἀπό ἕνα γλυπτό ἀμφιβόλου συμβολισμοῦ, ὅποια —μικρή ἤ μεγάλη— καλλιτεχνική ἀξία κι ἄν ἔχει.
4. Οἱ ἐπιφυλάξεις μου ἑστιάζονται περισσότερο στόν συγκεκριμένο χῶρο πού τό τοποθετήσατε. Ἀνάμεσα σέ δύο παρεκκλήσια ἰδιαιτέρως ἀγαπητά στούς Φαληριῶτες, τήν ἁγία Σκέπη καί τόν ἅγιο Γεώργιο, καί πολύ κοντά στό μνημεῖο τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Συμμερίζομαι τήν ἄποψη πολλῶν χριστιανῶν τῆς πόλεώς μας ὅτι δέν θά ἔπρεπε ἐκεῖ νά τοποθετηθεῖ, ἀνεξάρτητα ἀπό τήν ὅποια γνώμη μπορεῖ νά ἔχει κανείς γιά τό γλυπτό. Εὔκολα κάποιος —καί ὄχι μόνο ὁ κακοπροαίρετος— μπορεῖ νά ὁδηγηθεῖ στή σκέψη ὅτι τό ἐν λόγω γλυπτό τοποθετημένο στή συγκεκριμένη θέση προσβάλλει τή χριστιανική παράδοση τῆς πόλεως.
5. Διατυπώθηκε ἡ ἄποψη ὅτι οἱ ἀντιδράσεις πού προκλήθηκαν ἔχουν ἐν πολλοῖς πολιτικά κίνητρα καί ἀντιπολιτευτική διάθεση. Δέν εἶμαι σέ θέση νά τό γνωρίζω καί σέ καμιά περίπτωση ὡς ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας δέν ἐπιτρέπω στόν ἑαυτό μου νά ἐμπλακεῖ σέ τέτοιες πρακτικές. Καθ᾽ ὅλη τήν μακρά ἱερατική καί ἀρχιερατική μου διακονία στάθηκα μακριά ἀπό κομματικές ἀντιπαραθέσεις καί «πολιτικά παιχνίδια» καί αὐτό πού ἐπιδίωξα πάντοτε ἦταν (καί εἶναι) ὁ λόγος μου νά ἐκφράζει τό ἦθος τοῦ Εὐαγγελίου καί τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας.
6. Καί τώρα ἐπί τοῦ πρακτέου. Εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστός ὁ σεβασμός καί ἡ ἀφοσίωση πού τρέφετε στό ταπεινό μου πρόσωπο, ὅπως ἐπίσης καί ἡ πολλή ἐκτίμηση καί ἀγάπη μέ τήν ὁποία κι ἐγώ σᾶς περιβάλλω. Ἐν ὀνόματι αὐτοῦ τοῦ πνευματικοῦ δεσμοῦ καί τῶν ἀμοιβαίων αἰσθημάτων καί προκειμένου νά κοπάσει ὁ ὅποιος θόρυβος ἔχει προκληθεῖ, παρακαλῶ θερμά νά μετακινήσετε καί νά τοποθετήσετε τό ἐν λόγω γλυπτό σέ κάποιον ἄλλο χῶρο τῆς πόλεώς μας. Ἐκτιμῶ ὅτι μιά τέτοια ἐνέργειά σας θά ἀποφορτίσει τό κλίμα.
Ὁ εὐθύς καί θαραλλέος χαρακτήρας σας ἀλλά καί ἡ μακρά καί ἐπιτυχής δημαρχιακή σας θητεία, δείχνουν ὅτι μπορεῖτε νά τολμᾶτε. Υἱοθέτηση, λοιπόν, τῆς προτάσεώς μου, κατά τήν ἐκτίμησή μου, δέν θά σημαίνει ὑποχώρηση ἀλλά θά δείχνει ἄνδρα μέ χριστιανική εὐαισθησία, ταπεινό φρόνημα καί γενναιοψυχία».
Μέ πολλή ἐκτίμηση καί ἀγάπη ἐν Κυρίῳ
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΥΜΕΩΝ
Υ.Γ. Καθηκόντως σᾶς πληροφορῶ ὅτι ἡ παρούσα ἐπιστολή εἶναι «ἀνοιχτή» καί θά ἀναρτηθεῖ γιά εὐνόητους λόγους στήν ἱστοσελίδα τῆς Μητροπόλεώς μας.