Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμόθεος, την Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017, προήδρευσε της Ιερατικής Συνάξεως απάντων των Κληρικών, αγάμων και εγγάμων, της Ιεράς μας Μητροπόλεως στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης. Προσκεκλημένος ομιλητής ήταν ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Κυριακός Τσουρός, Γραμματεύς της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Αρχικά, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ευχαρίστησε τον π. Κυριακό για την αποδοχή της προσκλήσεώς του, αλλά και για την αγάπη του προς το πρόσωπό του. Ακόμη, ευχαρίστησε τους Κληρικούς της Ιεράς μας Μητροπόλεως για την παρουσία τους και σε αυτή την Ιερατική Σύναξη.
Στη συνέχεια, ο π. Κυριακός ανέπτυξε το θέμα: «Η ποιμαντική αντιμετώπιση των αιρέσεων». Η περίληψη της ομιλίας του είναι η κάτωθι:
Α. Ποιά εἶναι τά γνωρίσματα τῆς Ἀληθινῆς Ἐκκλησίας
1. Τήν ἵδρυσε ὁ Ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός
2. Τήν ἐμπιστεύθηκε στούς Ἀποστόλους Του.
3. Ὑποσχέθηκε ὅτι θά μείνει ἀκλόνητη καί ὅτι θά τήν ὁδηγεῖ ὁ Ἴδιος γιά νά διδάσκει τήν ἀλήθεια.
4. Οἱ Ἀπόστολοι ὅρισαν διαδόχους τους, τούς Ἐπισκόπους, μέ τήν χειροτονία (ἀποστολική διαδοχή).
5. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει συνεχῆ πορεία 2.000 χρόνων. Ποτέ δέν ἔπαψε νά ὑπάρχει.
6. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει ὅλα τά γνωρίσματα τῆς Ἀληθινῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία. Ἑπομένως, διδάσκει τήν Ἀλήθεια καί εἶναι ἡ Κιβωτός τῆς Σωτηρίας.
7. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι «στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α΄ Τιμ. γ’ 15). Ἡ πίστη καί ἡ διδασκαλία Της εἶναι ὁ γνώμονας μέ τόν ὁποῖο μετριέται ἡ ἀλήθεια καί ἡ αἵρεση.
Β. Τί εἶναι αἵρεση
α) Αἵρεση εἶναι κάθε ἀπόκλιση ἀπό τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, πού ἵδρυσε ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Ὅ,τι δέν συμφωνεῖ μέ τήν πίστη καί τή διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας εἶναι αἵρεση.
β) Οἱ ἀποκλίσεις αὐτές εἶναι στήν πίστη (δόγματα) καί στό πολίτευμα (στίς παραδόσεις καί τή λατρεία).
γ) Οἱ αἱρέσεις δέν ἔχουν σχέση μέ τήν ἱστορική Ἐκκλησία πού ἵδρυσε ὁ Χριστός. Δέν ὑπῆρχαν πάντοτε.
δ) Οἱ αἱρέσεις δέν ἔχουν ἱερωσύνη (ἀποστολική διαδοχή).
ε) Οἱ διδασκαλίες τῶν αἱρέσεων διαφέρουν ριζικά ἀπό τή διδασκαλία καί τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας πού ἵδρυσε ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
στ) Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός προειδοποίησε ὅτι «θά ἐγερθοῦν ψευδόχριστοι καί ψευδοπροφῆται..., ὥστε νά πλανήσουν, εἰ δυνατόν, καί τούς ἐκλεκτούς» (Ματθ. 24, 24).
Γ. Οἱ σύγχρονες αἱρέσεις
Ὑπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες:
α) Οἱ χριστιανικές αἱρέσεις καί παραχριστιανικές ὁμάδες.
β) Οἱ παραθρησκευτικές νεοφανεῖς ὁμάδες τῆς «Νέας Ἐποχῆς».
Εἰδικώτερα:
1. Οἱ χριστιανικές καί οἱ παραχριστιανικές αἱρέσεις
α) Προῆλθαν ἀπό τίς παλαιότερες προτεσταντικές αἱρέσεις πού δημιουργήθηκαν τόν 16ο αἰώνα. Αὐτές ἀποσπάσθηκαν ἀπό τήν Παπική (Ρωμαιοκαθολική) Ἐκκλησία, ἡ ὁποία εἶχε ἀποσχισθῆ ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τό 1054.
β) Οἱ περισσότερες χριστιανικές αἱρέσεις πιστεύουν στόν Τριαδικό Θεό, στή θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δέχονται τήν Ἁγία Γραφή (ἄν καί τήν διαστρεβλώνουν) καί ἔχουν μερικές τελετές ὡς «μυστήρια». Π.χ. τό Βάπτισμα καί τή Θεία Εὐχαριστία (ἁπλά ὡς ἀνάμνηση τοῦ Πάθους τοῦ Χριστοῦ).
γ) Ὑπάρχουν μερικές ὁμάδες πού, ἄν καί χρησιμοποιοῦν τήν Ἁγία Γραφή καί λένε ὅτι ε ἶναι Χριστιανοί, δέν εἶναι Χριστιανοί. Π.χ. οἱ «Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ» (χιλιαστές), οἱ Μορμόνοι, οἱ Ἀντβεντιστές κ.ἄ. Αὐτοί ἀπορρίπτουν τήν πίστη στήν Ἁγία Τριάδα καί στή θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἑπομένως δέν μποροῦν νά εἶναι χριστιανοί.
δ) Τά κύρια χαρακτηριστικά τῶν αἱρέσεων αὐτῶν εἶναι ὅτι ἔχουν ἀκραῖα δόγματα (φονταμενταλιστές) καί σκληρή συμπεριφορά πρός τούς ὀπαδούς τους καί τούς ἔξω ἀπό τήν ὁμάδα.
ε) Στήν Ἑλλάδα, οἱ χριστιανικές αἱρέσεις καί οἱ παραχριστιανικές ὁμάδες, ἀριθμοῦν περί τίς 150.
2. Οἱ παραθρησκευτικές ὁμάδες
α) Ἐμφανίστηκαν κυρίως τή δεκαετία τοῦ 1970.
β) Εἶναι ὁμάδες τῆς λεγόμενης «Νέας Ἐποχῆς».
γ) Ἡ «Νέα Ἐποχή» εἶναι ἕνα συγκρητιστικό θρησκευτικοπολιτικό ρεῦμα μέ ἄκρως ἀντιχριστιανικές διδασκαλίες.
δ) Οἱ ὁμάδες αὐτές διδάσκουν ὅτι δέν ὑπάρχει Δημιουργός Θεός. Τά πάντα μέσα στό Σύμπαν εἶναι «θεός». Τά ἄστρα, ἡ γῆ, τά ζῶα, τά φυτά καί ὁ ἄνθρωπος εἶναι «θεός» στήν οὐσία. Ὁ «θεός» τῆς «Νέας Ἐποχῆς» εἶναι μία ἀπρόσωπη δύναμη καί ἐνέργεια.
ε) Κατά συνέπεια, ὁ ἄνθρωπος πρέπει μόνος του νά φθάσει στήν τελείωση καί στή «φώτιση».
•Αὐτό θά τό ἐπιτύχει μέ διάφορες τεχνικές, ὅπως ὁ διαλογισμός καί ἡ γιόγκα.
•Γιά νά τό ἐπιτύχει χρειάζεται νά μετενσαρκωθεῖ πολλές φορές (αὐτό τό καθορίζει τό «Κάρμα»).
στ) Οἱ ὁμάδες αὐτές ἔχουν γιά ἀρχηγό ἕνα γκουρού, «μεσσία», «χριστό», ἤ «προφήτη». Αὐτός ἔχει «θεϊκή αὐθεντία» καί ἀπόλυτη ἐξουσία πάνω στούς ὀπαδούς.
ζ) Ὁ τελικός στόχος (ἡ τελείωση) εἶναι ἡ ἐκμηδένιση τοῦ ἀνθρώπου (νά ἐξαφανισθεῖ ὅπως μιά σταγόνα νεροῦ μέσα στόν ὠκεανό).
η) Στήν Ἑλλάδα οἱ ὁμάδες αὐτές εἶναι περίπου 450.
θ) Δραστηριοποιοῦνται κάτω ἀπό μία μεγάλη ποικιλία προσωπείων:
- ψευδοχριστιανικῶν
- ἐσχατολογικῶν
- φιλοσοφικῶν
- πολιτιστικῶν
- πνευματιστικῶν
- παραψυχολογικῶν
- ἀποκρυφιστικῶν
- οὐφολογικῶν
- γκουρουϊστικῶν καί ἰνδουϊστικῶν
- ἰνστιτούτων ψυχοθεραπείας
- σεμιναρίων ἀνάπτυξης τοῦ νοῦ
- ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν
- γυμναστικῶν ἀσκήσεων καί πολεμικῶν τεχνῶν
- νεοπαγανιστικῶν
- νεοσατανιστικῶν κ.ἄ.
ι) Τά προσωπεῖα δημιουργοῦν μεγάλο ποιμαντικό πρόβλημα καί σύγχυση στούς Χριστιανούς.
ια) Ἔχουν ἐπικίνδυνα δόγματα καί δέν εἶναι πραγματικές καί «γνωστές» θρησκεῖες.
ιβ) Ἔχουν ἰδιαίτερα ἔντονα ἀπολυταρχικό καί ὁλοκληρωτικό χαρακτῆρα.
ιγ) Ἐφαρμόζουν τεχνικές πού δημιουργοῦν ἐξάρτιση καί ἀσκοῦν «χειρισμό τοῦ νοῦ» (πλύση ἐγκεφάλου) τῶν ὀπαδῶν.
ιδ) Χαρακτηρίζονται ὡς «ὁλοκληρωτικές ὁμάδες» καί «καταστροφικές λατρεῖες».
ιε) Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός δέν μπορεῖ νά ἀνήκει καί σέ αἱρετικές ἤ παραθρησκευτικές ὁμάδες.
Δ. Οἱ συνέπειες
α) Πνευματικές – θρησκευτικές
β) Κοινωνικές
Ε. Ἀντιμετώπιση
1) Ἀπό τήν Ἐκκλησία
α) συνέδρια
β) ἔντυπα
γ) ἐκπομπές
δ) ὁμιλίες σέ κληρικούς, κατηχητές, δημόσιους φορεῖς, λαϊκούς
ε) Ἀνακοινώσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί Δελτία Τύπου
2) Ἀπό Κρατικούς Φορεῖς
α) Ψηφίσματα Εὐρωκοινοβουλίου
β) Κρατικές Ἐπιτροπές
ΣΤ. Τρόποι προσηλυτισμοῦ
α) Ὁ κίνδυνος νά προσηλυτισθεῖ κάποιος ὑπάρχει γιά ὅλους, ἕνεκα τῶν προσωπείων καί τῆς ἄγνοιας.
β) Ὑπάρχουν στιγμές «ὑψηλοῦ κινδύνου», τίς ὁποῖες ἐκμεταλλεύονται οἱ αἱρέσεις. Π.χ. μοναξιά, εὐπιστία, ἀβεβαιότητα, ἀπογοήτευση, μελαγχολία, ἀπομάκρυνση ἀπό τό οἰκογενειακό περιβάλλον (φοιτητές, στρατευμένοι), ἀπόλυση ἀπό τήν ἐργασία, διακοπές, παραμονή σέ νοσοκομεῖο, ἀσθένεια, πένθος, ἔλλειψη ἀπασχόλησης κ.ἄ.
γ) Ὁ προσηλυτισμός μπορεῖ νά γίνει σέ χώρους συγκεντρώσεως: φροντιστήρια, σχολεῖα, κέντρα διασκέδασης, ντισκοτέκ, φεστιβάλ, στό δρόμο, σέ βιβλιοθῆκες, στό πανεπιστήμιο, στό στρατό, στίς δημόσιες ὑπηρεσίες, σέ ταξί κ.ἀ.
Ζ. Συμπεράσματα
α) Οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀνήκουμε στή μόνη ἀληθινή Ἐκκλησία πού ἵδρυσε ὁ Χριστός. Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει συνεχῆ ζωή καί ἱστορία 2.000 χρόνια. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό «συμπληρώματα».
β) Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ «Κιβωτός τῆς Σωτηρίας», ἔχει Ἁγίους καί ἱερά λείψανα πού θαυματουργοῦν.
γ) Καμιά ἀπό τίς αἱρετικές ὀνομαζόμενες «χριστιανικές ἐκκλησίες» δέν ἔχει τά χαρακτηριστικά τῆς Ἀληθινῆς Ἐκκλησίας πού ἵδρυσε ὁ Κύριός μας.
δ) Εἴμαστε ἀσφαλεῖς ὄταν ζοῦμε μέσα στήν Ἐκκλησία, μαθαίνομε τήν πίστη μας καί συμμετέχομε στά Μυστήρια τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως καί τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
ε) Ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἔχομε τήν βεβαιότητα ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός ὁδηγεῖ τήν Ἐκκλησία μας «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν».
στ) Δέν ἀρκεῖ νά κρατᾶ κάποιος τήν Ἁγία Γραφή. Μπορεῖ νά τήν ἑρμηνεύει αἱρετικά.
ζ) Ἡ ὀρθή ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι ἔργο μόνο τῆς Ἀληθινῆς Ἐκκλησίας, μέσω τῶν θεοφόρων Πατέρων.
η) Κάθε ὁμάδα, ἐκτός τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, μέ θρησκευτικό ἤ ἄλλο προσωπεῖο, ἀκόμη κι ἄν μιλάει γιά Χριστό, εἶναι αἵρεση καί ὁδηγεῖ στήν πλάνη.
θ) Νά μήν ἐμπιστευόμαστε τόν οἱονδήποτε γελαστό καί καλομίλητο πού θέλει νά μᾶς μιλήσει γιά τόν Χριστό.
ι) Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ζεῖ στήν Ἀλήθεια καί ὁδηγεῖται στή σωτηρία.
Ακολούθησε εκτενής συζήτηση.
Προηγήθηκε της Ιερατικής Συνάξεως η Θεία Λειτουργία.