Την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής φρόνιμο είναι να αποτραβηχτούμε από «το σφυροκόπημα του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης» και τη θέση τους να πάρει τη η σιωπή που θα πρέπει να τη γεμίσουμε με θετικό περιεχόμενο. Αυτό είναι ένα από τα «μυστικά», που μας αποκαλύπτει ο αγωνιστής ιεράρχης, ο μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, που θα μας βοηθήσουν να ξαναβρούμε το Θεό.
Η ανακοίνωση του μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ έχει ως εξής:
«Μέ τήν παρακολούθηση τῶν ἀκολουθιῶν, μέ τή νηστεία, ἀκόμα καί μέ τήν προσευχή σέ τακτά διαστήματα δέν ἐξαντλεῖται ἡὅλη προσπάθεια στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς. Ἤμάλλον γιά νά εἶναι ὅλα αὐτά ἀποτελεσματικά καί νά ἔχουν νόημα, πρέπει νά ὑποστηρίζονται καί ἀπό αὐτή τήν ἴδια τή ζωή. Χρειάζεται δηλαδή ἕνας «τρόπος ζωῆς» πού νά μήν ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ ὅλα αὐτά καί νά μήν ὁδηγεῖσέ μία «διασπασμένη» ὔπαρξη. Στό παρελθόν, στίς ὀρθόδοξες χῶρες ἡἴδια ἡκοινωνία πρόσφερε μιά τέτοια ὑποστήριξη μέ τόν συνδυασμό πού εἶχε στά ἔθιμα, στίς ἐξωτερικές ἀλλαγές, μέ τή νομοθεσία, μέ τούς δημόσιους καί ἰδιωτικούς κανονισμούς, μέ ὅλα δηλαδή ὅσα περιλαμβάνονται στή λέξη πολιτισμός. Κατά τή Μεγάλη Σαρακοστή ὁλόκληρη ἡκοινωνία ἀποδεχόταν ἕνα συγκεκριμένο ρυθμό ζωῆς, ὁρισμένους κανόνες πού ὑπενθύμιζαν στά ἅτομα – μέλη τῆς κοινωνίας τήν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς. Ἀκριβῶς ἐπειδή εἴμαστε ἀδύναμοι χρειαζόμαστε τίς ἐξωτερικές ὑπενθυμίσεις, τά σύμβολα, τά σημάδια. Φυσικά πάντα ὑπάρχει ὁκίνδυνος αὐτά τά ἐξωτερικά σύμβολα ν’ ἀποκτήσουν αὐτοτέλεια, νά γίνουν γιά τήν κοινή ἀντίληψη τό μόνο περιεχόμενο τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς.
Γιά τήν ὀρθόδοξη ἀντίληψη, τό σπίτι καί ἡοἰκογένεια ἀποτελοῦν τήν πρώτη καί βασικότερη περιοχή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἤτῆς ἐφαρμογῆς τῶν χριστιανικῶν ἀρχῶν στήν καθημερινή ζωή. Τό σπίτι δηλαδή τό στύλ καί τό πνεῦμα τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς καί ὄχι τό σχολεῖο, ἀκόμα οὔτε καί ἡἘκκλησία, εἶναι ἐκεῖνο πού σχηματίζει μέσα μας τή θεμελιακή ἀντίληψη γιά τόν κόσμο∙ πού μορφοποιεῖστό ἐσωτερικό μας τό βασικό προσανατολισμό τόν ὁποῖο ἴσως γιά ἀρκετό διάστημα δέν τόν καταλαβαίνουμε, ἀλλά πού τελικά θά γίνει ἕνας ἀποφασιστικός παράγοντας. Ὁστάρετς Ζωσιμᾶς τοῦDostoyefskyστούς Ἀδελφούς Καραμαζώφ λέει : «ἐκεῖνος πού μπορεῖνά ἔχει καλές ἀναμνήσεις ἀπό τήν παιδική του ἠλικία εἶναι σωσμένος γιά ὅλη του τή ζωή». Τό σημαντικό δέ εἶναι ὅτι κάνει αὐτή τήν παρατήρηση ὔστερα ἀπό τή θύμηση τῆς μητέρας του πού τόν εἴχε πάρει μαζί της στήν Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων. Θυμᾶται τήν ὁμορφιά τῆς ἀκολουθίας, τή μοναδική μελωδία τοῦκατανυκτικοῦ«κατευθυνήτω ἡπροσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου...». Ἡὑπέροχη προσπάθεια γιά θρησκευτική ἀγωγή πού γίνεται σήμερα στά κατηχητικά σχολεῖα δέ σημαίνει καί πολλά πράγματα, ἄν δέν βασίζεται στή ζωή τῆς οἰκογένειας. Τί λοιπόν, θά μποροῦσε καί θά ἔπρεπε νά γίνει στό σπίτι στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς; Ἐπειδή εἶναι ἀδύνατο νά καλύψουμε ἐδῶὅλες τίς πλευρές τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς θά περιοριστοῦμε μόνο σέ μιά ἀπ’ αὐτές.
Ὅλοι μας, χωρίς ἀμφιβολία, συμφωνοῦμε ὅτι ὁτρόπος τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς ἔχει ριζικά ἀλλοιωθεῖμέ τήν παρουσία τοῦραδιοφώνου καί τῆς τηλεόρασης. Αὐτά τά μέσα τῆς «μαζικῆς ἐνημέρωσης» διαποτίζουν σήμερα ὁλόκληρη τή ζωή. Δέν χρειάζεται κανείς νά βγεῖἀπό τό σπίτι γιά νά βρεθεῖ«ἔξω». Ὁλόκληρος ὁκόσμος εἶναι μόνιμα ἐδῶ, σέ ἀπόσταση πού τόν φτάνουμε . . . ἀκίνητοι. Καί, σιγά σιγά, ἡστοιχειώδης ἐμπειρία νά βρεθοῦμε σ’ ἕνα ἐσωτερικό κόσμο, μέσα στήν ὁμορφιά τῆς «ἐσωτερικότητας» ἔχει ἐντελῶς χαθεῖἀπό τό σύγχρονο πολιτισμό μας. Καί ἄν δέν εἶναι ἡτηλεόραση, εἶναι ἡμουσική. Ἡμουσική ἔπαψε νά εἶναι κάτι πού τό ἀκούει κανείς∙ σταθερά πιά ἔγινε μιά «ὑπόκρουση θορύβου» πού συνοδεύει τίς συνομιλίες μας, τό διάβασμα, τό γράψιμο κλπ.. Στήν πραγματικότητα αὐτή ἡἀνάγκη νά ἀκούγεται συνέχεια μουσική φανερώνει τήν ἀδυναμία τοῦσύγχρονου ἀνθρώπου νά χαρεῖτή σιωπή, νά τήν καταλάβει ὄχι σάν κάτι ἀρνητικό, σάν μιά ἀπλή ἔλλειψη, ἀλλά ἀκριβῶς σάν μιά παρουσία καί σάν τή μοναδική προϋπόθεση γιά τήν πιό ἀληθινή παρουσία. Ἄν ὁχριστιανός τοῦπαρελθόντος ζοῦσε κατά ἕνα μεγάλο βαθμό σ’ ἕνα σιωπηλό κόσμο πού τοῦἔδινε πλούσιες εὐκαιρίες γιά αὐτόσυγκέντερωση στόν ἐσωτερικό του κόσμο, ὁσημερινός χριστιανός εἶναι ἀναγκασμένος νά κάνει εἰδική προσπάθεια γιά νά καλύψει αὐτή τήν ἀναγκαία διάσταση τῆς σιωπῆς ἡὁποία αὐτή μόνο μπορεῖνά μᾶς φέρει σέ ἐπαφή μέ τίς ὑψηλές πραγματικότητες. Ἔτσι, λοιπόν, τό πρόβλημα τοῦραδιοφώνου καί τῆς τηλεόρασης στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς δέν εἶναι περιθωριακή ὑπόθεση, ἀλλά μέ πολλούς τρόπους εἶναι ἕνα θέμα πνευματικῆς ζωῆς ἤθανάτου.
Πρέπει κανείς νά συνειδητοποιήσει ὅτι εἶναι ἀδύνατο νά μοιράσουμε τή ζωή μας ἀνάμεσα στή «χαρμολύπη» τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς καί στό τελευταίο σήριαλ. Αὐτά τά δύο βιώματα εἶναι ἀσυμβίβαστα καί τό ἕνα, σίγουρα, θά σκοτώσει τό ἄλλο. Καί εἶναι πολύ πιθανό, ἐκτός ἄν γίνεται μιά ἔντονη προσπάθεια, ὅτι τό τελευταίο σήριαλ ἔχει πολύ μεγαλύτερες ἐλπίδες σέ βάρος τῆς «χαρμολύπης» - παρά τό ἀντίθετο. Μιά πρώτη «συνήθεια» πού προτείνεται εἶναι νά μειωθεῖδραστικά ἡπαρακολούθηση τοῦΡαδιοφώνου καί τῆς τηλεόρασης στήν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς. Φυσικά τίποτε τό κακό δέν ὑπάρχει, λόγου χάρη, στό νά συνεχίσει κανείς νά παρακολουθεῖστό ραδιόφωνο καί στήν τηλεόραση εἰδήσεις, ἐκλεκτές σειρές, ἐνδιαφέροντα καί πνευματικά ἤδιανοητικά ἐμπλουτισμένα προγράμματα. Ἐκεῖνο πού πρέπει νά σταματήσει στήν διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς εἶναι ἡπλήρης «παράδοση» στήν τηλεόραση - ἡμετατροπή δηλαδή τοῦἀνθρώπου σέ «λάχανο» πάνω σέ μιά πολυθρόνα κολλημένο στήν ὀθόνη πού παθητικά δέχεται ὅ,τι βγαίνει ἀπ’ αὐτή. ὅταν ἤμουνα παιδί (ἦταν τότε ἡπρο-τηλεοπτική ἐποχή) ἡμητέρα μου συνήθιζε νά κλειδώνει τό πιάνο στή διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς. Ἀναφέρω αὐτή τήν προσωπική μου ἀνάμνηση μόνον σάν μιά διευκρίνηση τῆς ἐπίδρασης πού μποροῦν νά ἔχουν μερικές ἐξωτερικές ἐνέργειες στήν ψυχή ἑνός παιδιοῦ. Καί αὐτό πού κρύβεται ἐδῶδέν εἶναι ἕνα ἀπλό ἀπομονωμένο ἔθιμο ἤἕνας κανόνας ἀλλά εἶναι μιά ἐμπειρία τῆς Σαρακοστῆς σάν μιᾶς εἰδικῆς χρονικῆς περιόδου, σάν κάποιουπράγματος πού εἶναι παρόν ὅλο τό χρόνο καί πού δέν πρέπει νά χαθεῖ, νά ἀκρωτηριαστεῖ, νά καταστραφεῖ. Ἐδῶἀκόμα, ὅσον ἀφορᾶτή νηστεία, μιά ἀπλή ἀπουσία ἤἀποχή ἀπό τήν τροφή δέν εἶναι ἐπαρκής, πρέπει νά ἔχει τό θετικό της συμπλήρωμα.
Ἡσιωπή πού δημιουργεῖἡἀπουσία τοῦθορύβου τοῦκόσμου, τῶν θορύβων πού παράγονται ἀπό τά μέσα τῆς μαζικῆς ἐπικοινωνίας, πρέπει νά γεμίσει μέ θετικό περιεχόμενο. Ἄν ἡπροσευχή εἶναι ἡτροφή γιά τίς ψυχές μας, τροφή ἐπίσης, θέλει καί τό μυαλό μας, γιατί ἀκριβῶς αὐτό τό διανοητικό μέρος τοῦἀνθρώπου εἶναι πού καταστρέφεται σήμερα ἀπό τό ἀσταμάτητο σφυροκόπημα τῆς τηλεόρασης καί τοῦραδιοφώνου, τῶν ἐφημερίδων, τῶν εικονογραφημένων ἐκδόσεων κλπ. Αὐτό, λοιπόν, πού προτείνουμε, παράλληλα μέ τήν πνευματική προσπάθεια, εἶναι μιά διανοητική, θά λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, ἀλήθεια, ἀριστουργήματα, πόσους ὑπέροχους καρπούς τῆς ἀνθρώπινης σκέψης καί τῆς δημιουργικότητας ἀρνούμαστε στή ζωή μας μόνο καί μόνο γιατί μᾶς εἶναι πολύ πιό ἄνετο, γυρίζοντας στό σπίτι ἀπό τή δουλειά παραδομένοι στή σωματική καί διανοητική κόπωση, νά πιέσουμε τό κουμπί τῆς τηλεόρασης ἤνά βυθιστοῦμε στό τέλειο κενό ἑνός εἰκονογραφημένου περιοδικοῦ.Ἀλλά πῶς φανταζόμαστε ὅτι θά μπορούσαμε νά προγραμματίσουμε τήν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς; Ἴσως νά κάνουμε ἕνα κατάλογο βιβλίων γιά διάβασμα; Φυσικά δέν εἶναι ἀπαραίτητο ὅλα αὐτά τά βιβλία νά εῑναι ὁπωσδήποτε θρησκευτικά, δέν μποροῦν ὅλοι νά γίνουν θεολόγοι. Ὅμως ὑπάρχει πολλή «Θεολογία» κρυμμένη σέ μερικά λογοτεχνικά ἀριστουργήματα καί καθετί πού πλουτίζει τή νοημοσύνη μας, κάθε καρπός τῆς ἀληθινῆς ἀνθρώπινης δημιουργίας εἶναι εὐλογημένος ἀπό τήν Ἐκκλησία καί, ὅταν χρησιμοποιηθεῖκατάλληλα, ἀποκτάει πνευματική ἀξία.
Ἡτετάρτη καί πέμπτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν εἶναι ἀφιερωμένες στή μνήμη δύο μεγάλων διδασκάλων τῆς χριστιανικῆς πνευματικότητας: τοῦἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καί τῆς ὀσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Θά πρέπει νά τό πάρουμε σάν μιά εὐρύτερη ἀπόδειξη ὅτι ἐκεῖνο πού ζητάει ἀπό μᾶς ἡἘκκλησία νά κάνουμε στή διάρκει τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς εἶναι νά ἐμπλουτίσουμε τόν πνευματικό καί διανοητικό ἐσωτερικό κόσμο μας, νά μελετήσουμε καί νά στοχασθοῦμε πάνω σέ ὅ,τι μπορεῖνά μᾶς βοηθήσει ν’ ἀνακαλύψουμε αὐτόν τόν ἐσωτερικό κόσμο καί τίς χαρές του. Ἀπό αὐτή τή χαρά, ἀπό τήν ἀληθινή κλήση τοῦἀνθρώπου πού ἐκπληρώνεται ἐσωτερικά καί ὄχι ἐξωτερικά, ὁ«σύγχρονος κόσμος» δέν μᾶς προσφέρει σήμερα οὔτε κάν μιά γεύση∙ ὅμως χωρίς αὐτή, χωρίς τήν ἀντίληψη τῆς Σαρακοστῆς σάν ταξιδιοῦστό βάθος τοῦεἶναι μας, ἡΣαρακοστή χάνει τό νόημά της.
Τέλος ποῖο θα μπορούσε νά εἶναι τό νόημα τῆς Σαρακοστῆς στίς ἀτελείωτες ὧρες πού περνᾶμε ἔξω ἀπό τό σπίτι; Στίς συναλαγές μας, καθισμένοι σ’ ἕνα γραφεῖο ἤἀσκώντας τά ἐπαγγελματικά μας καθήκοντα, ἤἀναστρεφόμενοι τούς συναδέλφους καί τούς φίλους μας; Ἄν καί δέν εἶναι δυνατόν νά δοθεῖἐδῶμιά συγκεκριμένη συνταγή, ὅπως καί σέ κάθε ἄλλη περίπτωση, ὅμως μερικές πολύ γενικές ἀπόψεις μποροῦν νά λεχθοῦν. Καί πρῶτα πρῶτα ἡΣαρακοστή εἶναι μιά θαυμάσια εὐκαιρία νά ἐλέγξουμε τόν ἀπίστευτα ὑπεροπτικό χαρακτήρα μας στίς σχέσεις μας μέ τούς ἀνθρώπους, στά διάφορα γεγονότα καί στή δουλειά. «Χαμογέλα!», «μή στεναχωριέσαι» κλπ. εἶναι σλόγκαν πού στήν πραγματικότητα ἔγιναν «διαταγές» πού πρόθυμα τίς δεχόμαστε καί πού σημαίνουν : μήν ἀνακατεύεσαι, μή ρωτᾶς, μή προχωρᾶς βαθύτερα στίς σχέσεις σου μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους∙ φύλαξε τούς κανόνες τοῦπαιχνιδιοῦπού συνδυάζει τή φιλική διάθεση μέ τήν τέλεια ἀδιαφορία∙ σκέψου τά πάντα μόνο μέσα στά πλαίσια τοῦὑλικοῦκέρδους, τῆς ὠφέλειας, τῆς προαγωγῆς∙ νά εἶσαι, μ’ ἄλλα λόγια, ἕνα κομμάτι τοῦκόσμου ὁὁποῖος ἐνῶσυνέχεια χρησιμοποιεῖτίς μεγάλες λέξεις : ἐλευθερία, εὐθύνη, φροντίδα κλπ., defactoἀκολουθεῖτήν ὑλιστική ἀρχή ὅτι ὁἄνθρωπος εἶναι αὐτό πού τρώει!
ἩΜεγάλη Σαρακοστή εἶναι περίοδος γιά ἀναζήτηση νοήματος. νά βρῶ, δηλαδή, νόημα στήν ἐπαγγελματική μου ζωή στά πλαίσια τῆς κλήσης μου∙ νόημα στίς προσωπικές σχέσεις μου με τ’ ἄλλα πρόσωπα∙ νόημα στή φιλία, νόημα στίς εὐθύνες μου. Δέν ὑπάρχει ἀπασχόληση, ἐπάγγελμα πού νά μή μπορεῖνά «μεταμορφωθεῖ» - ἔστω καί γιά λίγο μόνο – μέ στόχο ὄχι τή μεγαλύτερη άπόδοση ἤτήν καλύτερη, ὀργάνωση ἀλλά τίς ἀνθρώπινες σχέσεις. Ἡἴδια προσπάθεια γιά «ἐσωτερικοποίηση» ὅλων τῶν σχέσεών μας εἶναι ἀπαραίτητη γιατί εἴμαστε ἐλεύθερες ἀνθρώπινες ὑπάρξεις πού καταντήσαμε (χωρίς τίς περισσότερες φορές νά τό ξέρουμε)φυλακισμένοι στά συστήματα τά ὁποῖα προοδευτικά κάνουν τόν κόσμο μας ἀπάνθρωπο. Καί ἄν στήν πίστη μας ὑπάρχει νόημα, αὐτό πρέπει νά εἶναι συνδεδεμένο μέ τή ζωή καί ὅλα τά συνακόλουθά της. Χιλιάδες ἄνθρωποι νομίζουν ὅτι οἱἀπαραίτητες ἀλλαγές ἔρχονται μόνο ἀπ’ ἔξω μέ τήν ἐπανάσταση καί τήν ἀλλαγή στίς ἐξωτερικές συνθήκες. Στό χέρι τους εἶναι νά ἀποδείξουν οἱχριστιανοί ὅτι στήν πραγματικότητα καθετί ξεκινάει ἀπό μέσα - ἀπό τήν πίστη καί τή ζωή σύμφωνα μέ τήν πίστη αὐτή. ἩἘκκλησία ὅταν μπῆκε στόν Ἑλληνο-ρωμαϊκό κόσμο, δέν κατάγγειλε τή δουλεία, δέν ξεσήκωσε σέ ἐπανάσταση. Αὐτή ἡἴδια ἡπίστη της, ἡνέα θεώρηση τοῦἀνθρώπου καί τῆς ζωῆς εἶναι κείνη πού προοδευτικά καταργεῖτή δουλεία. Ἕνας «ἅγιος» - καί ἅγιος ἐδῶσημαίνει, πολύ ἀπλά, κάθε ἄνθρωπος πού παίρνει πάντοτε στά σοβαρά τήν πίστη του - θά κάνει πολύ περισσότερα γιά τήν ἀλλαγή τοῦκόσμου παρά χιλιάδες τυπωμένα προγράμματα. Ὁἅγιος εἶναι ὁμόνος ἀληθινός ἐπαναστάτης σ’ αὐτόν τόν κόσμο.
Μιά τελευταία γενική παρατήρηση: ἡΜεγάλη Σαρακοστή εἶναι εὐκαιρία γιά ἔλεγχο στά λόγια μας. Ὁκόσμος μας εἶναι ὑπερβολικά βερμπαλιστικός καί μεῖς συνέχεια πλημμυρίζουμε ἀπό λόγια πού ἔχουν χάσει τό νόημά τους καί συνεπῶς τή δύναμή τους. ὉΧριστιανισμός ἀποκαλύπτει τήν ἱερότητα τοῦλόγου - ἕνα ἀληθινό θεῖο δῶρο στόν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό ἀκριβῶς ἡὁμιλία μας εἶναι προικισμένη μέ τεράστια δύναμη εἴτε θετική εἴτε ἀρνητική . Γι’ αὐτό ἐπίσης καί θά κριθοῦμε γιά τά λόγια μας : «λέγω δέ ὑμῖν ὅτι πᾶν ρῆμα ἀργόν ὅἐάν λαλήσωσιν οἱἄνθρωποι ἀποδώσουσι περί αὐτοῦλόγον ἐν ἡμέρᾳκρίσεως. Ἐκ γάρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃκαί ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ» (Ματθ. 12,36-37).
Ἐλέγχουμε τά λόγια μας μέ τό νά ἀνακαλύπτουμε τή σοβαρότητα καί τήν ἱερότητά τους, νά καταλαβαίνουμε ὅτι μερικές φορές ἕνα «ἀστεῖο» πού λέγεται ἀπερίσκεπτα, μπορεῖνά ἔχει καταστρεπτικά ἀποτελέσματα, μπορεῖνά γίνει ἐκείνη ἡτελευταία «σταγόνα» πού ξεχυλίζει τό ποτήρι καί ὁἄνθρωπος φτάνει στήν τελική ἀπελπισία καί καταστοφή. Ἀλλά ὁλόγος μπορεῖἐπίσης νά εἶναι καί μιά μαρτυρία. Μιά τυχαία συνομιλία σ’ ἕνα γραφεῖο μέ τό συνάδελφο μπορεῖνά μεταδώσει καλύτερα μιά θεώρηση γιά τή ζωή, μιά διάθεση ἀπέναντι στούς ἄλλους ἀνθρώπους καί στή δουλειά καί νά ἔχει περισσότερα ἀποτελέσματα ἀπό ἕνα τυπικό κήρυγμα. Μπορεῖ, ἀπό μιά τέτοια συνομιλία, νά πέσουν σπόροι γιά μιά τέτοια ἐρώτηση πάνω στή δυνατότητα μιᾶς ἄλλης προσέγγισης τῆς ζωῆς, σπόροι γιά ἐπιθυμία νά γνωρίσει κανείς περισσότερα. Δέν ἔχουμε, πραγματικά, ἰδέα πόσο ἐπηρεάζουμε ὁἕνας τόν ἄλλον μέ τά λόγια, μέ τόν τόνο τῆς προσωπικότητάς μας. Και τελικά οἱἄνθρωποι ἐλκύονται στό Θεό, ὄχι γιατί κάποιος μπόρεσε νά τούς δώσει διαφωτιστικές ἐξηγήσεις ἀλλά γιατί εἶδαν σ’ αὐτόν τό Φῶς, τή χαρά, τό βάθος, τή σοβαρότητα, τήν ἀγάπη πού ἀπό μόνα τους ἀποκαλύπτουν τήν παρουσία καί τή δύναμη τοῦΘεοῦστόν κόσμο.
Ἔτσι, ἄν ἡΜεγάλη Σαρακοστή, εἶναι ἡἀποκάλυψη τῆς πίστης ἀπό τόν ἄνθρωπο, εἶναι ἐπίσης καί ἀνόρθωση τῆς ζωῆς του, τοῦθεϊκοῦνοήματός της, τοῦκρυμμένου βάθους της. Μέ τό νά ἀπέχουμε ἀπό τήν τροφή ξαναβρίσκουμε τη γλύκα της καί ξαναμαθαίνουμε πῶς νά τήν παίρνουμε ἀπό τό Θεό μέ χαρά καί εὐγνωμοσύνη. Μέ τό «νά μειώνουμε» τίς ψυχαγωγίες, τή μουσική, τίς συζητήσεις, τίς ἐπιπόλαιες κοινωνικότητες, ἀνακαλύπτουμε τήν τελική ἀξία τῶν ἀνθρώπινων σχέσεων, τῆς ἀνθρώπινης δουλειᾶς, τῆς ἀνθρώπινης τέχνης. Καί τά ξαναβρίσκουμε ὅλα αὐτά ἀκριβῶς γιατί ξαναβρίσκουμε τόν ἴδιο τό Θεό, γιατί ξαναγυρίζουμε σ’ Αὐτόν καί δι’ Αὐτοῦσέ ὅλα ὅσα Ἐκεῖνος μᾶς ἔδωσε μέσα ἀπό τήν τέλεια ἀγάπη καί τό ἔλεός Του. Ἔτσι τή νύχτα τῆς Ἀνάστασης ψέλνουμε :
Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆκαί τά καταχθόνια.
Ἑορταζέτω γοῦν πᾶσα κτίσις, τήν ἔγερσιν Χριστοῦ, ἐν ᾖἐστερέωται.
Μή μᾶς ἀποστερήσεις αὐτῆς τῆς προσδοκίας, Φιλάνθρωπε Κύριε!
Καλή δύναμι! Καλό στάδιο πνευματικοῦἀγῶνος!»
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ ὁΠειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ