Του Σεβ. Μητροπολίτου Μαντινείας και Κυνουρίας κ.κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
( Περιοδικό ΑΛΙΕΥΣ)
Οἱ Ἕλληνες στὰ τετρακόσια χρόνια τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς εἶχαν στηρίξει τὴ Πίστι τους καὶ τὴν ἐλπίδα τους γιὰ σωτηρία καὶ ἐλευθερία στὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστόν, τὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου καὶ αὐτὴ ἡ Πίστι ἦταν ἐκείνη ποὺ γιγάντωσε τοὺς ἡρωικοὺς Προγόνους μας καὶ ἐπέτυχαν τὸ θαῦμα τοῦ 1821 καὶ ἔφεραν τὴ λευτεριὰ στὸ σκλαβωμένο Γένος.
Γι’ αὐτὸ μὲ τὴν συνείδησιν αὐτὴν ὅτι ὁ Χριστὸς ἐνίσχυσε τὸν ἀγῶνα τους καὶ ἐλευθέρωσαν τὴν Ἑλλάδα ὅταν ἐδημιούργησαν τὸ ἐλεύθερο Κράτος τους καὶ συγκρότησαν τὴν διοίκησί τους στὴν Τετάρτη Ἐθνικὴ Συνέλευσι ποὺ συνῆλθε στὸ Ἄργος τὴν 31ην Ἰουλίου 1829 δὲνπαρέλειψαν νὰ ὁμολογήσουν τὴν εὐγνωμοσύνην εἰς τὸν Θεὸν γιὰτὴν ἀνεπανάληπτη εὐεργεσία ποὺτοὺς ἔκαμε, νὰ χαρίσει τὴν Ἐλευθερία τῆς Πατρίδος καὶ μὲ τὸ Η’ψήφισμά της ἔκαμαν τὸ Τάμα τοῦἜθνους πρὸς τὸν Σωτῆρα Χριστόν, ποὺ ἔχει ὡς ἑξῆς·
«Ἡ Δ’ Ἐθνικὴ Συνέλευσις τῶν Ἑλλήνων νομίζει ἑαυτὴν εὐτυχῆ, γενομένη τὸ ὄργανον δι’ οὗ τὸ Ἔθνος ἐκπληροῖ τὸ πλέον ἐφετὸν τῶν χρεῶν του, τὸ νὰ ἀναπέμψῃ τὴν εὐγνωμοσύνην του πρὸς τὸν Θεόν, ὅστις ἔδειξε τοιαῦτα θαύματα διὰ τὴν σωτηρίαν του. Ὅταν ἡ τοπικὴ περιφέρεια τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ καθέδρα τῆς Κυβερνήσεώς της κατασταθῶσιν ὁριστικῶς καὶ οἱ οἰκονομικοὶ πόροι τοῦ Κράτους ἐπιτρέψωσιν, θέλει ἀνεργεθῇ κατὰ διαταγὴν τῆς Κυβερνήσεως εἰς τὴν καθέδραν αὐτῆς, Ναὸς ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Σωτῆρος (Χριστοῦ) τιμώμενος».
Ἀργότερα ὁ Βασιλιᾶς Ὄθωνας σὲ ἐκτέλεσι τοῦ ψηφίσματος αὐτοῦ τῆς Δ’ Ἐθνικῆς Συνελεύσεως τῶν Ἑλλήνων, δηλαδὴ τῶν ἀγωνιστῶν καὶ ἐλευθερωτῶν τοῦ Γένους, ὑπέγραψε διάταγμα στὸ Ναύπλιο ποὺ δημοσιεύθηκε στὴν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως «Περὶ ἀνεργέσεως Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος ἐν Ἀθήναις» τὸ παραθέτομε στὴ συνέχεια.
ΕΦΗΜΕΡΙΣ
ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Διάταγμα ΦΕΚ. Ἀριθ. φ. 5
ΕΝ NΑΥΠΛΙΩ, 29 Ἰανουαρίου 1834.
ΣΥΝΟΨΙΣ ΤΩΝ ΕΜΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
1) Περί ἀνεγέρσεως ναοῦ τοῦ Σωτῆρος εἰς Ἀθήνας.
2) Περί τῶν καθηκόντων τῶν Πρωτοσυγκέλλων καί Ἀρχιδιακόνων.
3)Περί διορισμοῦ τοῦ προσωπικοῦ τῶν κατά Nομούς Πρωτοσυγκέλλων καί Ἀρχιδιακόνων. - Δηλοποίησις. Περί συστάσεως δύο ἐπιτροπῶν προς ἐξέτασιν διδασκάλων.
ΔΙΑΤΑΓΜΑ
Περί ἀνεγέρσεως vαoῦ τοῦ Σωτῆρος εἰς Ἀθήνας.
ΟΘΩΝ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Λαβόντες ὑπ’ ὄψιν τά ἄρθρα 1, 5 καί 6 τοῦ ἀπό 31 Ἰουλίου 1829 Η΄
ψηφίσματος τῆς τετάρτης τῶν Ἑλλήνων Ἐθνικῆς Συνελεύσεως ἀπεφασίσαμεν καί διατάττομεν.
Ἄρθρ. 1.
Θέλει ἀνεγερθῆ εἰς τήν πόλιν τῶν Ἀθηνῶν Ναός, τιμώμενος ἐπ’ ὀνό-
ματι τοῦ Σωτῆρος πρός αἰωνίαν μνήμην τῆς θαυματουργοῦ ἀντιλήψεως τῆς θείας Προνοίας, τῆς ῥυσαμένης τόν Ἑλληνικόν λαόν ἀπό δεινῶν και κινδύνων, καί πρός ἐνίσχυσιν τῶν μεταγενεςέρων εἰς τήν πίςιν, δι’ ἧς οἱ προπάτορές των ἀνεκτήσαντο τήν ἐλευθερίαν των εἰς τούς ἀπό τῶν 1821 μέχρι τῶν 1830 αἱματώδεις πολέμους.
Ἄρθρ. 2.
Θέλομεν τό μνημεῖον τοῦτο νά ἦναι ἄξιον καί τοῦ Ἑλληνικοῦ
λαοῦ, καί τοῦ συμβάντος, πρός μνήμην τοῦ ὁποίου ἀνεγείρεται.
Θέλει ἑπομένως γένει ἄνευ ἀναβολῆς ἡ ἐκλογή τῆς θέσεως καί ἡ σύνταξις τοῦ προγράμματος μετά δέ ταῦτα θέλουν προσκληθῆ ἀμέσως ἀρχιτέκτονες, ἐντόπιοι καί ξένοι, διά νά παρουσιάσουν σχέδια κατασκευῆς τοῦ μνημείου.
Ἄρθρ 3.
Ὁ πρῶτος λίθος θέλει τεθῆ τήν 25 ’Ιανουαρίου 1835, καί ἑπομένως αἱ προπαρασκευαί τῆς τελετῆς πρέπει νά ἐπιταχυνθοῦν.
Ἡ πρός τούς ἀρχιτέκτονας πρόσκλησις διά νά παρουσιάσουν
τά περί κατασκευῆς σχέδια των, θέλει γένει ἐντός ὀλίγου, καί θέλει δοθῆ προθεσμία τοιαύτη, ὥςε ἡ ἔγκρισις τοῦ σχεδίου νά εἰμπορῇ νά γένῃ πρό τοῦ τέλους τοῦ ἔτους, ἡ δέ κατασκευή νά ἀρχίσῃ καί νά ἐξακολουθῇ ἀνεμποδίστως, ἅμα τεθῆ ὁ πρῶτος λίθος.
Ἄρθρ. 4.
Τά ὀνόματα τῶν εἰς τά πεδία τῆς μάχης πεσόντων φιλελλήνων, καθώς καί τῶν ὅσοι συνετέλεσαν καθ’ ὁποιονδήποτε τρόπον εἰς τήν ἀναγέννησιν τῆς Ἑλλάδος, θέλουν καταγραφῆ ἀκριβῶς καί καθυποβληθῆ εἰς ἡμᾶς εἰς δύο χωριςούς καταλόγους.
Θέλει ληφθῆ πρόνοια, ὥστε νά προμηθευθῶσιν ἀπό ἀξίους τεχνίτας
σχέδια τοῦ μνημείου, τοῦ κατά τό ἄρθρον 5 τοῦ ῥηθέντος ψηφίσματος εἰς τό ἐσωτερικόν τοῦ Ναοῦ ἀνεγερθησομένου.
Νομίζομεν ὅτι, συμφώνως μέ τά πάρα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ εἰς πᾶσαν περίςασιν ἐκφρασθέντα, καί εἰς τό β΄ ἄρθρ. τοῦ Η΄ ψηφίσματος τῆς τετάρτης Ἐθνικῆς Συνελεύσεως δια-κηρυχθέντα αἰσθήματα, τό μνημεῖον τοῦτο χρεωςεῖ νά παραδώσῃ κατά τόν ἀνήκοντα τρόπον εἰς τήν εὐγνωμοσύνην τῶν ἐπερχομένων γενεῶν τήν τελεσιουργόν ὑπέρ Ἑλλήνων ἀντίληψιν τοῦ πρώτου καί μεγίςου τῶν φιλελλήνων, τοῦ Μεγαλειοτάτου Βασιλέως τῆς Βαυαρίας.
Ἡ ἐκτέλεσις τοῦ παρόντος Διατάγματος ἀνατίθεται εἰς τό ἡμέτερον Ὑπουργικόν Συμβούλιον.
Ἐν Ναυπλίῳ, τήν 25 Ἰανουαρίου 1834.
ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ
Η ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΙΑ
Ο Κόμης ΑΡΜΑΝΣΠΕΡΓ Πρόεδρος, ΜΑΟΥΡΕΡ, ΕΪΔΕΚ.
Οἱ Γραμματεῖς τῆς Ἐπικρατείας
Α. ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ Πρόεδρος,
Ν. Γ. ΘΕΟΧΑΡΗΣ, Κ. Δ ΣΧΙΝΑΣ, Ι. ΚΩΛΕΤΤΗΣ, ΣΜΑΛΤΣ.