Η Ιερά Μητρόπολη Καστορίας με βαθειά συγκίνηση ἐνημερώνει τὸ χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, ἀλλὰ καὶ τοὺς κατοίκους ὁλοκλήρου της Δυτικῆς Μακεδονίας, πὼς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, μὲ πρῶτο τὸν Οἰκουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο καὶ τὴν περὶ αὐτὸν Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδο, κατέγραψε καὶ συναρίθμησε στὸ Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, τὴν Ἀσκήτρια τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Κλεισούρας, Γερόντισσα Σοφία. Ἔτσι ἀπὸ τώρα καὶ εἰς τὸν αἰώνα τὸν ἅπαντα, ἡ διανύσασα «τὸν ἀγώνα τὸν καλὸν» ἀφανῶς στὴν Μονὴ τῆς Παναγίας, Σοφία ἡ Ἀσκήτρια, θὰ τιμᾶται ὡς Ἁγία καὶ θὰ γεραίρεται μὲ ὕμνους καὶ ὠδὲς πνευματικὲς ἀπὸ τοὺς πιστούς, ἰδιαιτέρως δὲ κατὰ τὴν 6ην Μαΐου, ἡμέρα τῆς ὁσίας κοιμήσεώς της.
Γι’ αὐτὸ καὶ τὴν Κυριακὴ 27 Νοεμβρίου 2011, στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παναγίας Κλεισούρας, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Ὄρθρου, πρὶν ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία, στὴν ὁποία θὰ συλλειτουργήσουν οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Δράμας κ.κ. Παῦλος καὶ ὁ Ποιμενάρχης μᾶς Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ, θὰ τεθοῦν μὲ ἐπίσημη τελετὴ τὰ λείψανα τῆς Ὁσίας Σοφίας σὲ προσκύνηση καὶ ἁγιασμὸ ὅλων μας. Τέλος, ἀπὸ ἡμέρα σὲ ἡμέρα ἀναμένεται νὰ ἔλθει ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο ἡ Συνοδικὴ πράξη Ἁγιοκατατάξεως, ὅποτε καὶ διὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου θὰ ρυθμιστοῦν καὶ θὰ ἀναγγελθοῦν ἐπισήμως οἱ τελετὲς ἁγιοκατατάξεως.
Η ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑ ΣΟΦΙΑ - ΒΙΟΣ - ΘΑΥΜΑΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ - ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ
Τὸ 1883 γεννιέται σὲ χωριὸ τῆς Τραπεζούντας τοῦ Πόντου ἡ Σοφία Χορτοκορίδου, ἡ «ἀσκήτισσα τῆς Παναγιᾶς».Παντρεμένη στὸν Πόντο μὲ ἕνα σύζυγο ποὺ ἐξαφανίστηκε (μᾶλλον ὄχι μὲ δική του εὐθύνη) μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια γάμου καὶ μητέρα ἑνὸς παιδιοῦ πού, νεογέννητο, φαγώθηκε ἀπὸ χοίρους, ἦρθε στὴν Ἑλλάδα παρασυρμένη ἀπὸ τὴ λαίλαπα τοῦ πολέμου καὶ ὁλοκλήρωσε τὴ ζωή της στὸ μοναστήρι τοῦ Γενέθλιού της Θεοτόκου στὴν Κλεισούρα Καστοριᾶς.
Ἡ ψυχὴ τῆς ἀνέπνεε τὸ Χριστὸ καὶ τὴν Παναγία μὲ τὴν ἁπλοϊκὴ ἀγάπη τῶν ταπεινῶν, ποὺ αἰσθάνονται τὰ ἱερὰ πρόσωπα τῆς πίστης ὡς φίλους καὶ συγγενεῖς τους, ἐμβαθύνοντας στὸ μυστήριο τῆς πανανθρώπινης ἀγάπης ἁπλὰ καὶ συγκλονιστικά, μὲ τὴν τρομακτικὴ εὐθύτητα καὶ τὴν εἰλικρίνεια ἑνὸς παιδιοῦ, ποὺ προκαλεῖ τὸ σεβασμό, ἀλλὰ καὶ τρομάζει γιατί ἀφαιρεῖ τὶς μάσκες τῆς ἀτσαλάκωτης καὶ καθὼς πρέπει «ἐντιμότητάς μας» καὶ τῆς καλῆς μας ὑπόληψης, ποὺ νομίζει ὅτι ζεῖ ἐνάρετα χωρὶς νὰ ρίχνεται στὸ ἡφαίστειο τῆς ἀγάπης. Εἶναι οἱ περίφημοι "πτωχοὶ τῷ πνεύματι" τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ ζοῦν τὰ διδάγματα τοῦ χριστιανισμοῦ χωρὶς νὰ διυλίζουν τὸν κώνωπα μὲ τὴ βοήθεια τῆς ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας.
«Ἕνας εἶναι ὁ Κύριος καὶ μία ἡ Κυρία» ἔλεγε (ἐννοοῦσε τὸ Χριστὸ καὶ τὴν Παναγία), «ὅλοι ἐμεῖς οἱ ἄλλοι εἴμαστε ἀδελφοί». Δασκάλα πολλῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων, κυρίως γυναικών, μετέδιδε τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ἀγάπη μὲ κάθε λόγο καὶ κάθε κίνησή της ἦταν μία θαυμαστὴ προσωπικότητα χωρὶς μελανὰ σημεῖα, ἕνα χόρτο τῆς γής, παρόμοιο σὲ πολλὰ μὲ τοὺς διὰ Χριστὸν σαλούς, ἀθέατο ἀπὸ τοὺς ὑπερήφανους καὶ μορφωμένους, ἀλλὰ ἐκτιμημένο ἀπὸ τοὺς ταπεινούς, τοὺς ὁμοίους της.
ΘΑΥΜΑΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ἀγάπησε τὸ Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους μὲ θαυμαστὴ δύναμη καὶ ἡ ζωὴ τῆς πλουτίστηκε ἀπὸ ἐντυπωσιακὲς ἐμπειρίες ἐπαφῆς μὲ τὴ Θεοτόκο καὶ διαφόρους ἁγίους.
Τὸ 1967 χειρουργήθηκε ἀπὸ τὸν ἀρχάγγελο Γαβριήλ, στὸν καταυλισμὸ προσκόπων τοῦ Ἀμύνταιου, ὅπου τὴν εἶχαν περιθάλψει σὲ κακὰ χάλια -δὲν ὑπῆρξαν αὐτόπτες μάρτυρες τοῦ θαύματος -τί χαρὰ γιὰ τὸ ρεαλισμό μας!- ἀλλὰ πλῆθος ἀνθρώπων, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ γιατροί, τὴν εἶδαν τὸ βράδυ μισοπεθαμένη ἀπὸ μία βρομερὴ πληγὴ ποὺ διαρκοῦσε μέρες καὶ τὴν ἑπομένη τὴ βρῆκαν μὲ μία καλοραμμένη χειρουργικὴ μαχαιριὰ ποὺ εἶχε γίνει μέσα στὸν καταυλισμό, γιατί δὲ βγῆκε).
Ὅπως καὶ πολλοὶ ἅγιοι, εἶχε ἐπικοινωνία μὲ τὰ ἄγρια ζῶα, καὶ ἰδιαίτερα μὲ μία ἀρκούδα τοῦ δάσους, ἀλλὰ καὶ μὲ φίδια καὶ πουλιά.Θὰ ἀρκεστοῦμε ἐνδεικτικὰ μόνο σὲ αὐτά,ἂν καὶ εἶχε καὶ πολλὰ ἄλλα χαρίσματα ποὺ ἔδειχναν ὅτι ἦταν ἐν ζωὴ Ἁγία καὶ αὐτὴ εἶναι ἄλλωστε καὶ ἄποψη ὅσων τὴν γνώρισαν.
ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
Ἀπὸ τότε ποὺ ἄλλαξαν τὰ ἡμερολόγια, νήστευε καὶ μὲ τὸ παλαιὸ καὶ μὲ τὸ νέο, γιὰ νὰ μὴ σκανδαλίζει κανέναν. Ποτὲ δὲ δέχτηκε τιμές, ἂν καὶ ὅσοι τὴ γνώρισαν φύλαξαν τὰ λόγια της ὡς θησαυροὺς τῆς συνείδησης. Εἶναι μία «Γερόντισσα», μία Μητέρα τῆς Ἐκκλησίας καὶ πνευματικὴ μητέρα πολλῶν ἀνθρώπων. Ἤδη ἔχουν γραφτεῖ πρὸς τιμὴν τῆς τροπάρια, ἀπὸ ἀνώνυμο πνευματικό της παιδί, στὴ νεοελληνικὴ γλώσσα.
Ὑπάρχει ἱστορικὰ δυστυχῶς ἡ τάση σὲ αὐτοὺς ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο νὰ οἰκειοποιηθοῦν,τὴν Γερόντισσα,κάτι ποὺ δὲν ἀνταποκρίνεται βεβαίως στὴν πραγματικότητα,μέχρι νὰ τὴν ἀπαγάγουν προσπάθησαν ὅσο ζοῦσε,ἀλλὰ αὐτὸ καὶ ἄλλα λυπηρὰ γεγονότα δὲν εἶναι τοῦ παρόντος καὶ θὰ μείνουμε μόνο σὲ αὐτὴ τὴν ἐπισήμανση ἁπλῶς πρὸς χάρη τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ
Ἔλεγε: «Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ κάνει σοφὸ τὸν ἄνθρωπο. Ποιὸς εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ; Ὄχι νὰ φοβᾶσαι τὸ Θεό, ἀλλὰ νὰ φοβᾶσαι νὰ μὴ στενοχωρήσεις τὸν ἄλλο, νὰ μὴν τὸν βλάψεις, νὰ μὴν τὸν ἀδικήσεις, νὰ μὴν τὸν κατηγορήσεις. Αὐτὴ εἶναι ἡ σοφία. Ὕστερα τὰ ἄλλα, γιὰ νὰ ζήσεις, σὲ φωτίζει ὁ Θεὸς τί νὰ κάνεις»
«Νὰ ψάχνετε νὰ βρίσκετε τοὺς φτωχοὺς καὶ νὰ μαζεύετε νὰ πάτε νὰ τοὺς βοηθᾶτε. Αὐτὰ θέλει ὁ Θεός, ὄχι νὰ πηγαίνετε τάχα νὰ προσεύχεστε στὴν ἐκκλησία»
«Ἡ ἐλεημοσύνη κρυφὴ νὰ εἶναι, μόνον ὁ Θεὸς νὰ ξέρει»
«Ἄχ, νὰ ξέρατε τί ἔπαθε ὁ Κύριος τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευή, τίποτα δὲ θὰ βάζατε στὸ στόμα σας. Οὔτε ψωμί, ὄχι λάδι. Μὴ μαντζιρίζετε (=τρῶτε ἀρτύσιμα) Τετάρτη καὶ Παρασκευὴ»
«Οἱ ἄγγελοι μιλᾶνε κάθε μέρα. Ὁ Θεὸς στέλνει τοὺς ἀγγέλους, νὰ δοῦν ἂν ὁ κόσμος μετανοεῖ»
«Ἡ Παναγία κλαίει, κάθε μέρα κλαίει. Λέει στὸν Υἱό της: Υἱέ μου καὶ Θεέ μου, δῶσε στὸν κόσμο σοφία, συγχώρησε τὸν κόσμο»
«Τὸ στόμα νὰ γίνει βασιλικὸς καὶ τριαντάφυλλο».
ΝΕΩΤΕΡΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ
Τὸ 2009 στὴν Καστοριὰ καὶ στὴν διημερίδα ποὺ ὀργάνωσε ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Καστοριᾶς μὲ θέμα τοὺς "Ἐν Καστορία τιμωμένους Ἁγίους" ἔγινε ἐκτενῆ ἀναφορὰ στὸν βίο της,ἐνῶ ὁ ἐπιχώριος Ἐπίσκοπος Καστορίας κ.κ.Σεραφεὶμ τόνισε τὴν προσωπική του πίστη,ὅπως καὶ τοῦ ποιμνίου τῆς τοπικῆς ἐκκλησίας,στὴν Ἁγιότητά της,ἐπισήμανε ὅτι ὑπάρχει ἤδη ἀκολουθία καὶ εἰκόνα της,ἐνῶ πρόσθεσε ὅτι ἔχουν ξεκινήσει καὶ θὰ γίνουν καὶ τὰ ἑπόμενα ἔτη,ὅλες οἱ κανονικὲς ἐνέργειες ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Καστορίας γιὰ τὴν ἐπίσημη Ἁγιοποίησή της ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως,ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ κανονικὴ τάξη τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
Ἀπολυτίκιο. Ἦχος γ΄. Τὴν ὡραιότητα.
Σοφίας γέγονας, μῆτερ ἀοίδημε, Σοφία, σέμνωμα, τῆς Θεομήτορος, ἐν τὴ Μονὴ ἀσκητικῶς τὸν βίον σου διελθοῦσα,ὅθεν καὶ ἀπείληφας τῶν καμάτων σου ἔπαινον, κατατραυματίσασσα τῶν δαιμόνων τὰς φάλαγγας, καὶ πρέσβειρα Χριστῷ παρεστώσα, μὴ ἐπιλάθου τῶν πόθω τιμώντων σέ.
Μεγαλυνάριο.
Σοφισθεῖσα, μῆτερ, πνευματικῶς, ὅλον σου τὸν βίον ἐν τελεία ὑπομονὴ διῆλθες, Σοφία, καὶ νὴν τού σου Νυμφίου τὸ κάλλος ἐποπτεύεις ἐν ταῖς παστάσιν αὐτοῦ.
Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ
Ἡ Μονὴ τοῦ Γεννεθλίου τῆς Θεοτόκου ὅπου ἀσκήτευσε ἡ Γερόντισσα,βρίσκεται σὲ ὑψόμετρο 970 μέτρα στὰ ὅρια τῶν νομῶν Καστοριᾶς καὶ Φλώρινας καὶ ἀπέχει 35 χίλ. ἀπὸ τὴν Καστορία, 70 χίλ. ἀπὸ τὴν Φλώρινα καὶ 22 χίλ. ἀπὸ τὴν Πτολεμαΐδα. Ἱδρύθηκε περίπου στὰ 1314 ἀπὸ τὸν Κλεισουριώτη ἱερομόναχο Νεόφυτο καὶ ἀνακαινίστηκε τὸ 1813 ἀπὸ τὸν Κλεισουριώτη ἱερομόναχο τῆς Μονῆς Ἰβήρων τοῦ Ἁγίου Ὅρους Ἠσαΐα Πίστα μετὰ ἀπὸ ὅραμα τῆς Παναγίας.
Εἶναι ρυθμοῦ τρίκλιτης ξυλοστέγης τρουλαίας βασιλικῆς μὲ νάρθηκα καὶ περιβάλλεται ἀπὸ ἕνα τεράστιο ὀρθογώνιο φρουριακὸ συγκρότημα, ἐντός του ὁποίου εἶναι κτισμένο τὸ καθολικό. Κοσμεῖται μὲ ἀξιόλογες τοιχογραφίες, ἔργα τῶν Χιοναδιτῶν ἁγιογράφων Γεωργίου καὶ Γεωργίου. Τὸ ξυλόγλυπτο τέμπλο χρυσώθηκε τὸ 1772 ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο Κτίπα ἀπὸ τὸ Λινοτόπι.
Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα ἡ Μονὴ φιλοξένησε καὶ περιέθαλψε πολλοὺς Μακεδονομάχους μὲ πρῶτο τὸν Παῦλο Μελά, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Κατοχῆς ὑπῆρξε κρησφύγετο ὅλων ταλαιπωρημένων ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς κατοίκων τῆς περιοχῆς. Ὅταν τὸ 1903 οἱ Τοῦρκοι ἔκαψαν τὸ γειτονικὸ χωριὸ Βαρικὸ πολλοὶ κάτοικοί του βρῆκαν καταφύγιο στὸ μοναστήρι. Ἀπὸ τὸ 1993 λειτουργεῖ ὡς γυναικεία κοινοβιακὴ Μονὴ μὲ ἡγουμένη τὴ γερόντισσα Ἀνυσία, ποὺ μαζὶ μὲ τὴν ὑπόλοιπη μοναστικὴ ἀδελφότητα προσπαθοῦν νὰ «ἀναστήσουν» τὸ σημαντικὸ αὐτὸ λατρευτικὸ κέντρο τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας.
Στὰ χρόνια ποὺ στὴ Μονὴ δὲν ὑπῆρχε μοναστικὴ ἀδελφότητα καὶ ὀργανωμένη κοινοβιακὴ ζωή, ἀσκήτευσε ἡ γερόντισσα Σοφία ποὺ καταγόταν ἀπὸ τὸν Πόντο. Ἦρθε νέα καὶ δούλευε πολὺ ὡς τὰ βαθιὰ γεράματά της καὶ τὴν ἀγαπούσανε ὅλο τὸ χωριό.
Ἐκοιμήθη στὶς 6 Μαΐου 1974 καὶ τάφηκε ἐκεῖ καὶ θεωρεῖται ἁγία ἀπὸ πολλοὺς Δυτικομακεδονὲς ποὺ τὴν γνώρισαν. Τὰ λείψανά της σώζονται στὸ μοναστήρι καὶ ἐκτίθενται πρὸς προσκύνηση στοὺς ἐπισκέπτες, ἂν τὸ ζητήσουν ἀπὸ τὶς μοναχές. (πηγή anavaseis.com-Ρωμαϊκό Οδοιπορικό)