Παραμονή τοῦ ἁγίου Νεκταρίου σήμερα…ἄς μιλήσουμε γιά τήν ζωή του…
τοῦ ἀρχιμ. Ἰακώβου Κανάκη
Ὅταν ἀποφασίσεις νά μιλήσεις γιά ἕναν ἅγιο πρέπει νά ἔχεις ὑπόψη σου δύο σημαντικά πράγματα: Α) Ὅτι «ὁ ἅγιος καταλαβαίνει τόν ἅγιο» καί β) ὅτι γιά νά κάνεις μιά ἐπιτυχημένη ὁμιλία-ἀναφορά σ᾽αὐτόν, πρέπει νά ἐντοπίσεις τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τῆς ζωῆς του καί νά τά παρουσιάσεις στούς ἀνθρώπους μέ πολύ προσοχή, χωρίς νά τά ἀλλοιώσεις. Γιά τό πρῶτο εἶναι κατανοητό ὅτι μπορεῖς νά καταλάβεις τίς θεϊκές ἐμπειρίες ἑνός ἁγίου, ἐάν ἔχεις καί ἐσύ κάποιες παρόμοιες. Ἐπειδή ὅμως οἱ περισσότεροι δέν ἔχουμε, καταφεύγουμε σέ αὐτούς πού ἔχουν, καί γιά τόν λόγο αὐτό ταξιδεύουμε στό Ἅγιο Ὄρος ἤ ὅπου ἀλλοῦ χρειαστεῖ. Γιά τό δεύτερο θά πρέπει ὄντως, ὡς ἱερεῖς καί θεολόγοι, νά βροῦμε τά χαρακτηριστικά τοῦ βίου του καί νά τά παρουσιάσουμε διατυπώνοντάς τα, ὥστε νά ὠφεληθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Αὐτό, ἐνῶ ἔχει κόπο, ἔχει ταυτόχρονα μιά γλυκειά προσμονή καί ἕνα χαροποιό ἀποτέλεσμα. Ἔτσι, τό σωστό εἶναι διαφορετικά νά μιλήσεις γιά τόν Ἅγιο Νεκτάριο σέ σχέση μέ τόν Ἅγιο Δημήτριο γιά παράδειγμα. Δηλαδή ὅτι πρέπει νά βρεῖς τό ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό τοῦ κάθε ἁγίου γιατί ἀλλιώς θά ἐπαναλαμβάνεσαι καί γιά ὅλους τούς ἁγίους θά λές τά ἴδια πράγματα. Αὐτό χρειάζεται ἕναν κόπο, ἀλλά ἀξίζει τόν κόπο!
Ὁ λόγος σήμερα ἀφορᾶ στόν ἀγαπητό σέ ὅλους μας ἅγιο Νεκτάριο, τόν προστάτη τῆς Ριζαρείου Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς ἀλλά καί τῆς Αἴγινας. Ποιό λοιπόν εἶναι τό χαρακτηριστικό τῆς ἁγιασμένης αὐτής μορφῆς; Πρίν ἀπαντήσουμε, ἄς ποῦμε κάτι ἄλλο. Ὁ Ἅγιος, ὅπως κάθε ἅγιος, ἦταν μεγάλος νηστευτῆς, ἀγαποῦσε τήν προσευχή, ἦταν ἐγκρατής, θυσιαστικός. Γιά παράδειγμα, πῶς νά ξεχάσει κανεῖς τό περιστατικό αὐτό ποῦ ὡς Μητροπολίτης καί Διευθυντής τῆς Ριζαρείου πήγαινε κρυφᾶ τίς νύκτες καί καθάριζε τά ἀποχωρητήρια τῆς Σχολῆς, γιά νά καλύψει τήν ὑπάλληλο πού φρόντιζε τό ἄρρωστο παιδί της; Ἤ ποιός νά ξεχάσει τήν τιμωρία στόν ἐαυτό του, μέ ἀφαγία γιά συναπτές ἡμέρες, ὅταν ἀτακτοῦσαν οἱ σπουδαστές στήν ἴδια Σχολή; Φυσικά αὐτά εἶναι σημάδια ἁγιότητας ἑνός ἀνθρώπου λουσμένου μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά κάπου ἀλλοῦ ὑπάρχει τό ἰδιαίτερο στόν βίο του, πού πραγματικά μᾶς θυμίζει τόν ἴδιο τόν Ἰησοῦ Χριστό. Μελετώντας τό συναξάριό του θά λέγαμε ὅτι ἡ συγχωρητικότητα ὡς ἀπόρροια τῆς ἀγάπης, ἀποτελεῖ τό χαρακτηριστικό τῆς ζωῆς του. Συγχωρητικότητα ἔναντι τῆς συκοφαντίας. Ὅταν ἐπίσημα χείλη τῶν κατηγόρησαν γιά ἀνήθικες πράξεις δέν πῆγε στά δικαστήρια γιά νά διακιωθεῖ.
Προσέγγισε τήν συκοφαντία ὡς τό μαρτύριο τῆς ζωῆς του καί ὡς συμπόρευση μέ τόν Χριστό! Καί στόν ἅγιό μας, πράγματι, ἔγινε κάτι φοβερό καί ἄνανδρο, τόν κατηγόρησαν ὄχι μόνο ἐνῶ ζοῦσε ἀλλά καί μετά τόν θάνατό του, ὅπως τόν Χριστό. Κάποιοι ἔχουν τόση κακία πού οὔτε ἡ πλάκα τοῦ τάφου δέν μπορεῖ νά δαμάσει τήν κακότητα τῆς ψυχῆς τους γιά ὅσους ἐχθρεύονται. Καί σέ αὐτούς ὅμως ὁ ἅγιος δέν ἄλλαξε στάση. Ποῦ τό ξέρουμε; Συνέβη σέ ἕναν εὐλαβῆ ἄνθρωπο, ἀφιερωμένο στόν Θεό, νά δεῖ σέ ὄραμα τό ἀκόλουθο περιστατικό. Ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἀγαποῦσε πολύ τόν ἅγιο καί ἀναρωτιόταν γιατί ὁ κόσμος, ὄντως πολλοί ἄνθρωποι, τρέφουν γι᾽ αὐτόν μιά ἰδιαίτερη εὐλάβεια. Μέ αὐτήν τήν ἀπορία ξεκουραζόταν, μέ αὐτήν ξυπνοῦσε γιά πολύ καιρό. Ἔτσι μιά βραδιά εἶχε τήν ἐξαιρετική εὐλογία νά τόν ἐπισκεφθεῖ ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος. Στήν ἀπορία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Ἅγιος ἀπάντησε: « Μοῦ χάρισε ὁ Θεός αὐτήν τήν ἀγάπη ἀπό τούς ἀνθρώπους γιατί συγχωροῦσα καί συγχωρῶ». Αὐτή εἶναι ἡ κύρια αἰτία τοῦ ἁγιασμοῦ του. Ἡ ἀγάπη πού εἶναι ἀληθινή δίνει τήν δύναμη γιά συγχώρεση ἀκόμα καί πρός τούς μεγαλύτερους ἐχθρούς. Αὐτή ἀποτελεῖ τό καύχημα τῆς ζωῆς. Αὐτή εἶναι ἡ αἰτία πού ἡ Αἴγινα ἔγινε ἕνας τόπος γιά ἀναρίθμητους προσκυνητές! Ὁ ἅγιος «γέμισε» τόν τόπο αὐτό μέ τήν Χάρη τοῦ μυροβόλου λειψάνου του καί ἄς εὐχηθοῦμε νά γεμίσει καί τίς δικές μας καρδιές!