Εκκλησία και φόροι

 του Κώστα Ζαφειρίου

Η ελληνική κοινωνία βιώνει μια πρωτοφανή επίθεση στα εισοδήματά της και πολλοί υποστηρίζουν ότι η Εκκλησία κατορθώνει όχι μόνο να κρατά αφορολόγητα τα έσοδά της, αλλά και να αυξάνει την περιουσία της. "Εκατοντάδες φόροι έχουν θεσπιστεί τα τελευταία 50 χρόνια για τη φορολόγηση των εισοδημάτων και της ακίνητης περιουσίας, αλλά πάντα η Εκκλησία και οι ιερές μονές καταφέρνουν να μην πληρώνουν φόρους, ή πληρώνουν πολύ χαμηλούς", υποστηρίζει μια μερίδα πολιτών. "Η Εκκλησία πλήρωνε, πληρώνει και θα πληρώνει και με το παραπάνω", αντιτείνει ο αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος.
Ας δούμε τι πληρώνει και τι δεν πληρώνει για φόρους η Εκκλησία.
Ας ξεκινήσουμε με τους φόρους που επιβαρύνουν την Εκκλησία και οι οποίοι είναι:

1. Φόρος επί των κατ' έτος μισθωμάτων με συντελεστή 20% επί της αξίας τους. 2. Συμπληρωματικός φόρος επί των εισοδημάτων τους από οικοδομές και εκμισθώσεις γαιών με συντελεστή 3%. 3. Προκαταβολή του φόρου (για το επόμενο έτος) με συντελεστή 55% επί της αξίας του παραπάνω συμπληρωματικού φόρου. 4. Φόρος επί της ακίνητης περιουσίας με συντελεστή 3? επί της αντικειμενικής τους αξίας (εκτός εάν πρόκειται για οικοδομήματα λατρευτικής, εκπαιδευτικής, θρησκευτικής ή κοινωφελούς χρήσεως, π.χ. ναοί, γηροκομεία, χώροι συσσιτίων). 5. Φόρος επί των κληρονομιών και δωρεών με συντελεστή 0,5% επί της αξίας τους. 6. Τέλος χαρτοσήμου και δικαιώματα ΟΓΑ συνολικού ποσοστού 2,40% επί κάθε χρηματικής παροχής πιστών προς τους ναούς λόγω ιεροπραξιών.

Επιπλέον, τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας παρακρατούν και αποδίδουν στις ΔΟΥ τα εξής φορολογικά έσοδα: 1. Φόρο μισθωτών υπηρεσιών για τους εκκλησιαστικούς υπαλλήλους και συνεργάτες τους, που αμείβονται από τον προϋπολογισμό τους. 2. ΦΠΑ με τους προβλεπόμενους συντελεστές για υπηρεσίες και αγαθά. 3. Φόρο εισοδήματος με συντελεστή 8% σε όλα τα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών. 4. Φόρο εισοδήματος με συντελεστή 4% σε όλα τα δελτία αποστολής αγαθών και με συντελεστή 1% για τα υγρά καύσιμα.

Στον αντίποδα, υπάρχουν και οι απαλλαγές:

Η Εκκλησία απαλλάσσεται από την καταβολή φόρου για τις δωρεές που γίνονται για την τέλεση μυστηρίων, όπως και για τα χρήματα που συγκεντρώνονται στα παγκάρια, δραστηριότητες που συμβαίνουν εντός των ναών.

Σύμφωνα με το Επίσημο Δελτίο, τεύχος 5, η Εκκλησία της Ελλάδος διαθέτει 7.945 ενορίες και πάνω από 500 μοναστήρια και ησυχαστήρια, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτά τα μετόχια μονών του Αγίου Ορους ή πρεσβυγενών πατριαρχείων που λειτουργούν στην ελληνική επικράτεια.

Για το ΦΜΑΠ : Με το νόμο 2459/97 απαλλάσσονται από το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας για τα ακίνητα που χρησιμοποιούν οι ναοί, οι μονές, καθώς και το Αγιον Ορος.
Η πρώτη ουσιαστική απόπειρα φορολόγησης της ακίνητης εκκλησιαστικής περιουσίας έγινε με το νόμο 3634/2008, που προβλέπει την επιβολή ενιαίου τέλους ακινήτων 0,1% επί της αξίας των εκμισθούμενων ή δωρεάν παραχωρούμενων ακινήτων, αλλά δεν έχει γίνει γνωστή ακόμη η αποτελεσματικότητά του.
Για την εισφορά:Με το ν. 3220/2004, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παραμονές των εκλογών του 2004, με τίτλο «Μέτρα αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής...», η Εκκλησία απαλλάχθηκε από την υποχρέωση της εισφοράς 35% των εσόδων της. Η εισφορά είχε θεσπιστεί το 1945, όταν το κράτος ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλλει τους μισθούς των κληρικών και η Εκκλησία να εισφέρει στον κρατικό προϋπολογισμό το 25% των ακαθάριστων εσόδων της, ποσοστό που το 1968 αυξήθηκε στο 35%.

Για το φόρο 10%:Με το φορολογικό ν.3296/2004, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τον Δεκέμβριο του 2004, η Εκκλησία απαλλάχθηκε από το φόρο 10% που επιβαρύνει τα εισοδήματα από την εκμίσθωση γαιών και οικοδομών των μητροπόλεων, των ναών, των μοναστηριών κ.λπ. Ειδικότερα, ο νόμος προέβλεψε για το οικονομικό έτος 2006 μείωση φόρου στο 7%, για το 2007 στο 4% και από το 2008 πλήρη απαλλαγή. Με την απαλλαγή αυτή, το Δημόσιο στερήθηκε μεγάλα ποσά.

Για τα νεόδμητα: Με το νόμο 3842/2010 καταργήθηκε ο ν. 3427/2005 που αναφερόταν στην επιβολή ΦΠΑ στις νεόδμητες οικοδομές.